Biyernes, Hunyo 13, 2025

Panimdim

PANIMDIM

kaysakit sa dibdib, di siya maiburol
pagkat di pa buo ang bayad sa ospital
sa ganito nilang sistema, ako'y tutol
dalawang araw sa morgue, ganyan katagal

sana ospital aming mapakiusapan
kamag-anak, kaibigan na'y nagpaikot
upang makaambag sa pagkakagastusan
habang nahaharap sa panibagong gusot

ang mga nangyayari'y talagang kaysaklap
ay, maninikluhod na ako sa kanila!
promissory note ay ginawa naming ganap
dalawampu't anim na doktor mapapirma

tila nakabitin pa rin kami sa ere
sana may paraang agad magawa kami

- gregoriovbituinjr.
06.13.2025 ng madaling araw

Martes, Hunyo 10, 2025

CLAYGO - Clean As You Go

CLAYGO - Clean As You Go

magandang panuntuan ang CLAYGO
na kahulugan ay Clean As You Go

una kong nakita sa kantina
ng ospital at nang mabisita
ang napuntahan kong opisina

ganito'y una kong naranasan
bilang obrero sa pagawaan
ilang dekada nang nakaraan

di man nasulat noon ang CLAYGO
disiplina namin ay ganito
waiter kasi noon ay di uso
at di dapat astang senyorito
mag-aayos ng pinagkainan
ay yaong kumain, ikaw mismo

hanggang ngayon, ito'y aking dala
kahit pa saan ako magpunta
di sa restoran, kundi sa erya
ng manggagawa't maralita pa

sa panuntunang ito'y salamat
na sana'y magamit din ng bawat
opisina upang walang kalat
ginamit mo, hugasan mo dapat

- gregoriovbituinjr.
06.10.2025

* litratong kuha ng makatang gala sa kantina ng St. Luke's Medical Center, QC, at sa opisina ng Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ)

Ang payo ni Mang Nilo

ANG PAYO NI MANG NILO

minsan, sa komiks nagmumungkahi
ng ideyang iyong mapupuri
tulad kay Mang Nilo pag sinuri
ang komiks na Bugoy ng may ngiti
nang makabawas sa mga hikbi

pinaksa niya'y riding-in-tandem
na ginamit madalas sa krimen
dalawang tao, pawang salarin
isa, motor ay patatakbuhin
isa pa, target ay babarilin

payo ni Mang Nilo ay pakinggan
ibahin daw ang disenyo naman
ng motor, upuan ay iksian
malaki ang gulong sa hulihan
wala ring kaangkas sa likuran

disenyong pang-isahan talaga
na dinadaan lang sa patawa
subalit nagmumungkahi siya
sino ang makikinig sa kanya?
nang riding-in-tandem, mawala na

- gregoriovbituinjr.
06.10.2025

* komiks mula sa pahayagang Pang-Masa, Hunyo 10, 2025, p.7

Linggo, Hunyo 8, 2025

Sanggol, 1, patay sa napabayaang kandila

SANGGOL, 1, PATAY SA NAPABAYAANG KANDILA

ikalawang beses na raw ito
na nagkasunog at may namatay
na bata dahil napabayaan
ang isang nakasinding kandila

isang taong gulang ang namatay
na iniwan ng mga kapatid
upang sa pistahan ay gumimik
ay, pinabayaan ang kapatid

nakalulungkot ang ganyang ulat
nawa'y wala nang ikatlong ulit
ang nangyari'y nakapagngangalit
na pinabayaan ang kapatid

magulang nila'y nasa trabaho
nang mangyari ang sunog na ito
at kung ako ang tatay ng bata
anong sakit, tiyak na luluha

baka sisihin pa ang sarili
di na maibabalik ang dati
na sa napabayaang kandila
ay buhay ng musmos ang nawala

- gregoriovbituinjr.
06.08.2025

* ulat mula sa pahayagang Remate, Mayo 26, 2025, p. 3

Sabado, Hunyo 7, 2025

Libreng libing, sana libreng pagpapaospital din

LIBRENG LIBING, SANA LIBRENG PAGPAPAOSPITAL DIN

parang pampalubag loob na lang sa masa
sa ilalim ng kapitalistang sistema
iyang libreng libing para sa mahihirap
na aprub na raw sa Senado, anang ulat

kung kaya naman pala ang libreng libing
para sa mahihirap ay baka kaya rin
nilang magpasa ng batas na para naman
sa libreng paospital ng dukhang maysakit

kung dukha'y may libreng libing kapag namatay
sana dukhang maysakit ay libreng mabuhay
subalit sa ilalim ng lipunang ito
lahat pinagkakakitaan ng negosyo

pati na ang karapatan sa kalusugan
ay di na karapatan, dapat mong bayaran
at dapat pa'y kwalipikado kang mahirap
para sa Indigent Funeral Package nila

sino kayang mahirap ang kwalipikado?
yaong buto't balat na't payat na totoo?
yaon bang walang kayod, walang sinusweldo?
na sa barungbarong lang nakatira ito?

bagamat may batas na Cheaper Medicine Act
murang gamot imbes libreng gamot sa dukha
may Free Indigent Hospitalization Act ba?
libreng pagpapaospital na gagaling sila?

walang libre sa kapitalistang sistema
dapat sa karapatan mo sila'y kumita
dapat sa ganitong sistema'y palitan na
at maralita'y magrebolusyon talaga

- gregoriovbituinjr.
06.07.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Hunyo 3, 2025, pahina 2

Ibang pagkatao'y huwag hanapin sa akin

IBANG PAGKATAO'Y HUWAG HANAPIN SA AKIN

pag inisip mong maging negosyante ako
o ang maging kapitalista sa obrero 
o sa isang kumpanya ay maging C.E.O
ay baka ibang tao ang hinahanap mo

pag hiniling mong lagi akong nakabarong
o nakapolo, o mukhang disente roon
pumuti pa't kuminis ang balat ko ngayon
ay baka ibang tao ang hanap mong iyon

mapapalitan ko ba ang anyo't sarili
dahil iyon ang kanilang gusto't sinabi
baka ibang tao ang hanap nila dini
kung sino ako ay di ko maiwawaksi

tunay namang bawat isa'y dapat umunlad
subalit kapitalista'y di ko katulad
pag nagnegosyo ba'y tanda na ng pag-unlad?
habang karapata'y niyurakan nang lantad?

ibang tao'y huwag mong hanapin sa akin
di ko mababago ang katauhang angkin
kung ibang pagkatao'y aking gagayahin
aba'y di ako iyon ang dapat isipin

- gregoriovbituinjr.
06.07.2025

* CEO - Chief Executive Officer

Miyerkules, Hunyo 4, 2025

Paligsahan na ba ang paghuli ng kriminal?

PALIGSAHAN NA BA ANG PAGHULI NG KRIMINAL?

paramihan na raw ng huli
ng kriminal, sa ulat sabi 
ng bagong tinalagang hepe
o namumuno sa PNP

subalit pag ganyan, paano
na ang karapatang pantao?
due process o tamang proseso
ba'y malalagay sa peligro?

paramihan ng huli'y sugal
na paligsahan ang katambal
tulad ng tokhang, ibubuwal
na ba ang darakping kriminal?

tama lamang na sila'y dakpin
dahil nakagawa ng krimen
sila'y ikulong at litisin
hustisya sa biktima'y kamtin

ngunit di iyan paligsahan 
sapagkat di laro ang ganyan 
buhay ang pinag-uusapan
dapat ebidensya'y batayan

- gregoriovbituinjr.
06.04.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Hunyo 3, 2025, pahina 2

Puwing at langgam

PUWING AT LANGGAM

kasabihan ng ating ninuno:
maliit lang ang nakapupuwing
sa atin ay mahalagang payo
upang di tayo api-apihin

kikilos din tayong parang langgam
gaya'y masipag na manggagawa
kakagatin yaong mapang-uyam
hanggang mata nila'y magsiluha

pag mga aktibistang Spartan
tulad ko'y sama-samang kikilos
ay babaguhin itong lipunan
wawakasan ang pambubusabos

maliit man ang tingin sa atin
kung kikilos tayong sama-sama
parang langgam nating kakagatin
at pupuwingan iyang burgesya

- gregoriovbituinjr.
06.04.2025

* litratong kuha ng makatang gala

Linggo, Hunyo 1, 2025

Ang Kawasaki at ang pinasukan kong PECCO

ANG KAWASAKI AT ANG PINASUKAN KONG PECCO

Mahigpit akong nakikiisa sa mga manggagawa ng Kawasaki United Labor Union (KULU) na nakawelga ngayon na ipinaglalaban ang kanilang mga karapatan! Taaskamaong pagpupugay sa inyo! Uring manggagawa, hukbong mapagpalaya!

Malapit sa akin ang mga manggagawa ng Kawasaki dahil tatlong taon din akong pumapasok sa gate ng Kawasaki nang nagtatrabaho pa ako. Nasa loob kasi ng compound ng Kawasaki ang aming pabrika, o nasa loob ang right of way patungong trabaho.

Naging manggagawa ako ng tatlong taon bilang machine operator sa Metal Press Department ng Precision Engineered Components Corporation (PECCO) sa Alabang, Muntinlupa noong Pebrero 1989 hanggang Pebrero 1992. Kagagaling ko lang ng training ng anim na buwan sa isang pabrika sa Japan, Hulyo 1988 - Enero 1989. Tinawagan ako ng kumpanya upang magtrabaho sa PECCO at nag-umpisang magtrabaho roon. Edad 20 ako noon.

Bibiyahe ako mula Sampaloc, Maynila, at sasakay ng Pasay Rotonda, at mula roon ay magdi-dyip biyaheng Alabang - Kaliwa. Mula sa dyip ay sa harap ng Kawasaki ako bababa papunta sa aming pabrika kaya hindi iba sa akin ang Kawasaki. Nag-resign ako matapos ang tatlong taon upang mag-aral sa kolehiyo. At sa unibersidad ko na natagpuan ang landas na akin ngayong tinatahak bilang aktibistang Spartan.

Kaya marubdob ang aking pakikiisa sa laban ng mga manggagawa ng Kawasaki bagamat hindi pa ako nakakapunta sa kanilang welga dahil sa pagbabantay kay misis sa ospital dahil siya'y na-stroke. 

Matapos ang anim na buwan ay naging regular na manggagawa ako sa PECCO, 1989, sa taon nang maipasa ang Herrera Law, na dahilan kaya lumaganap ang sistemang kontraktwalisasyon.

Nabatid ko kalaunan na napalitan na ang pangalang PECCO, kaya wala na ang PECCO ngayon.

Mabuhay ang mga manggagawa ng Kawasaki! Mabuhay ang uring manggagawa!

- gregoriovbituinjr.
06.01.2025

* litrato mula sa kawing na: https://www.facebook.com/LukeEspirituPH 

Sa ika-60ng araw namin sa ospital

SA IKA-60ng ARAW NAMIN SA OSPITAL

Karaniwan ang ikalawang buwan ay itinatapat natin sa petsa ng araw. Tulad nito, Abril 3 kami ni misis nagtungo sa ospital at naadmit siya roon dahil sa stroke. Sa Hunyo 3 ang ikalawang buwan namin sa ospital. Subalit kung bibilangin sa daliri, ang Hunyo 3 ay ika-62 araw.

Kailan, kung gayon, ang ika-60ng araw, kung ang bawat buwan ay binibilang ng 30 araw, na tila tulad sa bilang ng araw sa pasahod? Bagamat batid nating sa isang taon, pag di leap year, pitong buwan ang may 31 araw, apat na buwan ang may 30 araw, at ang Pebrero ay 28 araw.

Kung ika-62 araw ang Hunyo 3 minus 2, Hunyo 1 ang ika-60ng araw. 

Ginawan ko ng pormula ang bilang ng araw sa Abril. Kasama sa bilang ang Abril 3, kaya hindi Abril 30 minus Abril 3 ang pagbibilang. Kundi dapat Abril 30 minus Abril 2. Subalit hindi kaagad natin maiisip ito kung hindi natin titiyakin sa pagbilang sa daliri. Kaya ginawan ko ito ng pormula na madaling matandaan. Ito ang pormula:

(x - y) + 1 = n

Given:
x = huling araw ng buwan
y = araw ng pagpasok sa ospital

(30 - 3) + 1 = n
27 + 1 = 28 araw

Abril = 28 araw
Mayo = 31 araw
Hunyo = 1 araw

Total = 60 araw

Oo, animnapung araw. Ganyan na kami katagal sa ospital. Animo'y nakatira na kami rito ng halos dalawang buwan. Matagal pa ang gamutan. Araw-araw ang pagtungo ng physical therapist, at ng occupational therapist niya. At wala pang araw ng discharge.

Nito lang nakaraang tatlong araw - Mayo 29, 30, at 31, ay tatlong beses siyang nagpa-ultrasound. Ang dalawa'y sa tiyan, at kagabi'y sa vagina na request ng kanyang obgyne, dahil malakas ang pagdurugo niya o mens.

SA IKA-60ng ARAW NAMIN SA OSPITAL

narito pa rin kami sa ospital
animnapung araw, ganyan katagal
hanggang ngayon, ako'y natitigagal
paggaling niya ang lagi kong usal
babayara'y pamahal nang pamahal

sa gabi'y di makatulog, iidlip
lamang dahil antok na'y nahahagip
gayunman, may pag-asang nasisilip
gagaling din siya, huwag mainip
ito ang madalas kong nalilirip

mahalaga'y buhay si misis, buhay!
sa mga doktor at nars, pagpupugay!
sa nag-ambag sa gastusin, mabuhay!
sa nagdasal, sa lahat, taos-pugay!
hindi kayo malilimutang tunay!

- gregoriovbituinjr.
06.01.2025