Libangan sa ospital

LIBANGAN SA OSPITAL

buti't nakabili ng Fill In na palaisipan

nang minsan sa BookSale ako roon ay mapadaan

kaya habang bantay sa asawa sa pagamutan 

ay may sinasagutan ako't napaglilibangan

talas-isip at paggamit ng lohika ang layon

piliin ang salitang lalapat sa titikahon

sa pahalang man o pababa ay sumakto iyon

huwag magkamali lalo't bolpen ang gamit doon

agad iyong bibitawan pag tumawag si misis

matitiis ang Fill In, si misis di matitiis

tatalima na agad sa anumang kanyang nais

pag may sumakit, sa pagresponde'y dapat mabilis

minsan, ganyan ang buhay ng makatâ sa ospital

na itong Fill In ang hapunan, meryenda't almusal

mahalaga, sa asawa'y bantay, di matigagal

at paggaling ni misis ang madalas inuusal

- gregoriovbituinjr.

05.30.2025

Reclining commode wheelchair

RECLINING COMMODE WHEELCHAIR

kahapon, nakabili na ako sa Bambang

ng reclining commode wheelchair na kailangan

nang magamit ng misis kong may karamdaman

mula ospital hanggang umuwing tahanan

wheelchair yaong ang upuan nito'y may butas

kung saan doon siya makakapagbawas

at doon ay tutulungan siyang maghugas

o marahil sa katawan ay pagpupunas

di pa niya magalaw ang kanang bahagi

mula balikat, kamay, paa, hita, binti

kaya sa pagamutan pa'y nananatili

baka matagalan pa kaming makauwi

mula kama, bubuhatin siyang tumayo

upang sa commode wheelchair siya'y makaupo

katawan ay dapat maehersisyong buo

upang sa kanan ay mapadaloy ang dugo

naka-wheelchair siyang sa pasilyo babaybay

imbes na laging sa higaan nakaratay

nasa wheelchair siya't ako'y nakaalalay

sa paggaling niya'y aalagaang tunay

- gregoriovbituinjr.

05.27.2025

Ani Bianca, patibayin pa ang sariling wika

ANI BIANCA, PATIBAYIN PA ANG SARILING WIKA

si Bianca Gonzales nga'y may panawagan ngayon

na sariling wika'y patibayi't gamiting higit

nangamote raw kasi sila sa Tagalog ng EAST

sa Pinoy Big Brother Celebrity Collab Edition

patibayin daw ang pagtuturo sa kabataan

ng wikang Filipino, at pahalagahan ito

sa mga paaralan, sa bahay, saanman tayo

upang di mangamote sa pagsalin ng Silangan

kaylungkot daw na unifying language nati'y English

imbes wikang Filipino, na batay sa Tagalog

tingin yata'y wikang bakya itong pumaimbulog

may pagtingin pang matalino basta nagi-Ingles

sa iyong pagpuna, Bianca, maraming salamat

upang pahalagahan natin ang wikang sarili

sana'y pakinggan ng gobyerno ang iyong sinabi

upang edukasyon sa ating bansa'y mapaunlad

- gregoriovbituinjr.

05.25.2025

* mula sa pahayagang Pang-Masa, Mayo 25, 2025, pahina 1 at 5

Natanggal na ang NGT

NATANGGAL NA ANG NGT

kaylaking ginhawa ang matanggal

ang tubong nakakabit sa ilong

pagkat siya na'y nakalulunok

ng pagkaing sa kanya'y ibigay

sa NGT na pinadadaan

ang pagkain patungo sa tiyan

na pawang likido o malabnaw

na one thousand eight hundred calorie

higit sambuwan din kinabitan

ng NGT o nasogastric tube

si misis nang siya'y mapakain

ng may sapat na calorie intake

tila ako ang nahihirapan

noong naka-NGT pa siya

talagang hirap niyang titigan

para bang ako ang nasasaktan

buti't tinanggal na ang NGT

pagkat lagay niya'y bumubuti

kaysarap naman sa pakiramdam

na sinta ko'y di na mahirapan

- gregoriovbituinjr.

05.22.2025

Bata, namatay sa tuli

BATA, NAMATAY SA TULI

kaytindi ng balitang nabasa:

"Edad sampu, nagpatuli, patay"

ano? bakit? anong nangyari ba?

sa lying-in agad daw nangisay

matapos na matuli ng doktor

na nagturok pa ng anestisya

subalit matapos ang procedure

ang nasabing bata'y nangisay na

siya'y nadala pa sa ospital

at doon binawian ng buhay

kung ako'y ama, matitigagal

tinuli lang, anak na'y namatay

aksidente ba? ito ba'y sadya?

kay-aga namang bata'y nawala

habang sa katabi nitong ulat

magkapatid sa sunog namatay

sa dibdib ito'y sadyang kaybigat

magulang tiyak tigib ng lumbay

- gregoriovbituinjr.

05.22.2025

* mula sa pahayagang Bulgar, Mayo 21, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

Tulad ng dati, 49 na araw na sa ospital

TULAD NG DATI, 49 NA ARAW NA SA OSPITAL

sa nagdaang taon, apatnapu't siyam na araw

kami sa ospital, panahong kami'y makalabas

subalit ngayon, pang-apatnapu't siyam na araw

na namin sa ospital, ngunit di pa makalabas

sapagkat patuloy pa ang gamutan, patuloy pa

higit isang buwan nang sa ospital nakatira

di naman ako doktor o nars, bantay lang talaga

kay misis, tila amoy ko na'y amoy medisina

patagal nang patagal ay pamahal ng pamahal

ang dapat bayaran sa pinagkanlungang ospital

mag-isip pa lang kung saan kukuha ng pambayad

ay nakatitigagal, ako pa kaya'y tumagal

apatnapu't siyam na araw pag iyong nanilay

ay makabagbag damdaming danas, di mapalagay

binago na ng kanyang karamdaman yaring buhay

na dapat ay sa bayan, ngayon ay sa utang, alay

- gregoriovbituinjr.

05.21.2025

* mula Oktubre 23 hanggang Disyembre 10, 2024 ay nanatili kami sa ospital dahil sa naunang sakit ni misis, at mula Abril 3 hanggang Mayo 21, 2025 ay narito sa ospital nang ma-istrok si misis 

Tula't paliwanag sa forum ng maralita

TULA'T PALIWANAG SA FORUM NG MARALITA

sadyang kaybigat ng tema, “Nothing for Us, Without Us”

sa sistemang bulok ba dukha pa’y makaaalpas

sa lipunang mapagsamantala at di parehas

laksa’y mahihirap, mayamang iilan, di patas

kahit sa isyung pabahay ng mga maralita

4PH ay para sa may pay slip, di sa wala

para lang sa may Pag-ibig, wala niyan ang dukha

mungkahi’y public housing ang ipatupad na sadya

dapat pabahay, serbisyong panlipunan, trabaho

ay magkasamang pag-usapan ng masa't gobyerno

pabahay ay hindi dapat batay sa market value

kundi sa capacity to pay ng dukha't obrero

subalit habang kapitalismo pa ang sistema

dukha'y lugmok ngunit huwag mawalan ng pag-asa

nararapat lamang ang maralita'y magkaisa

at wakasan ang pang-aapi't pagsasamantala

halina't katotohanang ito'y ipalaganap

baguhin na ang sistema nang malutas ang hirap

magagawa kung patuloy tayong magsusumikap

lipunan nati’y itayo nang ginhawa’y malasap

- gregoriovbituinjr.

05.21.2025

* matapos ang pagbigkas ng kinathang tula ay nagpaliwanag din ang makatang gala hinggil sa isyu ng maralita bilang sekretaryo heneral ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML); sumagot din ng ilang katanungan sa ginanap na urban poor forum sa Pilar Herrera Hall sa Ground Flr ng Palma Hall ng UPD, Mayo 21, 2025

Infusion complete

INFUSION COMPLETE

sa pandinig ko'y tila musika na

ang infusion complete pag naririnig

sa ospital, tanghali man, umaga

o madaling araw, o takipsilim

ibig sabihin, paubos ang dextrose

na dapat iyong palitan ng lubos

infusion complete ay biglang tutunog

kahit kami'y mahimbing sa pagtulog

di ka na maiinis pag ganito

gagawin mo lang, dapat kang alerto

kaya itatawag mo iyon sa nars

upang dextrose ay agad mapalitan

di mahalaga rito ang mainis

ang mahalaga'y gumaling si misis

mula sa istrok at abcess sa tiyan

sana'y gumaling na siyang tuluyan

- gregoriovbituinjr.

05.17.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/share/v/1AfxVNvCAH/ 

Pag-utot

PAG-UTOT

"nakautot ka na ba?" laging tanong

ng mga doktor, pati nars kay misis

na naka-NGT o nakapasak

ang tubo sa ilong upang kumain

pag nakautot daw pala'y maganda

sa kalusugan dahil may nilabas

na hangin sa tiyan lalo't naistrok

at may blood clot sa bituka si misis

bagamat walang kinaing natural

tanda ang pag-utot sa tinitingnan

upang guminhawa ang pakiramdam

at gumaganda na ang kalusugan

na tanda ng paggalaw ng bituka

may nilalabas na toxic o sobrang

hangin sa tiyan o kaya'y bakterya

salamat sa ibinahagi nila

- gregoriovbituinjr.

05.17.2025

* sinulat habang nagbabantay kay misis sa ospital

* NGT - nasogastric tube, o yaong ipinapasok na tubo sa ilong pababa sa lalamunan at esophagus, hanggang sa  loob ng tiyan sa pagbibigay ng pagkaing may nutrisyon

Tahimik na pangangampanya sa ospital

TAHIMIK NA PANGANGAMPANYA SA OSPITAL

naisuot ko lang itong t-shirt kagabi

na bigay sa akin sa Miting de Avance

nina Ka Luke Espiritu at Ka Leody

de Guzman na Senador ng nakararami

ngayon na ang huling araw ng kampanyahan

at tahimik akong nangangampanya naman

bagamat bantay kay misis sa pagamutan 

habang siya'y nasa banig ng karamdaman

dapat magwagi ang dalawang kandidato 

upang may kasangga ang dalita't obrero 

bagong pulitika na ito, O Bayan ko

lilong dinastiya't trapo'y dapat matalo

sa pasilyo ng ospital naglakad-lakad 

sa kantina o parmasya ay nakaladlad

itong t-shirt, sa billing man ay magbabayad

sa physical therapy mang pawang banayad

dahil huling araw na, dapat may magawa

makumbinsi ang kapamilya, ang kadukha

kapuso, kumpare, sa layuning dakila

ipanalo ang kandidato ng paggawa

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

Tatlumpung segundong katahimikan, ani Ka Leody

TATLUMPUNG SEGUNDONG KATAHIMIKAN, ANI KA LEODY

tatlumpung segundo ang hiningi ni Ka Leody

kaunting katahimikan sa Miting de Avance

upang alalahanin ang pagpaslang sa Supremo

dahil kinabukasan ang anibersaryo nito

salamat, Ka Leody, sa iyong sinabing iyan

paggunita sa kinakalimutang kasaysayan

na sa tatlumpung segundo'y nakiisa ang madla

pati na nagsidalong manggagawa't maralita

kaarawan ng Supremo tuwing Nobyembre Trenta

ay sasabayan natin ng pagkilos sa kalsada

ngunit araw ng pagpaslang, bihirang gunitain

kagabi lang, buti't nasabi ni Ka Leody rin

maraming salamat sa paalala niyang iyon

sobra na ang kataksilan, lalo't mag-eeleksyon

burgesyang nagpapatay sa Supremo'y nararapat

mawala pati dinastiya'y mangatalo lahat

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

* naganap ang Miting de Avance nina #21 Ka Leody de Guzman at #25 Luke Espiritu para Senador sa Liwasang Bonifacio, Maynila, Mayo 9, 2025, kasabay ng ika-150 kaarawan ni Gregoria "Oriang" de Jesus, asawa ng Supremo at Lakambini ng Katipunan

* Mayo 10, 1897 nang pinaslang ng tropang Aguinaldo ang magkapatid na Procopio at Gat Andres Bonifacio sa Bundok Buntis, Maragondon, Cavite

Sariling magulang, kinatay ng anak

SARILING MAGULANG, KINATAY NG ANAK

dalawang magkaibang balita

na sadya namang nakabibigla:

nanay, anak pa yaong sumaksak

mag-asawa, pinatay ng anak

anak na walang utang na loob

sa isip anong nakakubakob

mental health problem ba'y masisisi

kung bakit ang ganito'y nangyari

mga suspek kaya'y nakadroga

kaya magulang ay biniktima

sa Saranggani't Albay naganap

ang mga pangyayaring kaysaklap

anang ulat, isa'y may depresyon

nang iniwan ng asawa iyon

ang isa'y posibleng naingayan

nang magising, ina'y tinarakan

para bang batas ay inutil

paanong ganito'y mapipigil

baka di sapat ang Mental Health Act

lalo't nangyari'y nakasisindak

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

* ulat mula sa pahayagang Pang-Masa, Mayo 8, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

* Republic Act No. 11036 - An Act Establishing a National Mental Health Policy for the Purpose of Enhancing the Delivery of Integrated Mental Health Services, na mas kilala ring Mental Health Act of 2018

Sa ika-128 anibersaryo ng pagpaslang sa Supremo

SA IKA-128 ANIBERSARYO NG PAGPASLANG SA SUPREMO

pag-alala sa kamatayan ng Supremo

at ating bayaning Gat Andres Bonifacio

kasama ng kapatid niyang si Procopio

pinaslang sila ng pangkating Aguinaldo

kaya inaral ko ang ating kasaysayan

na sa wari ko'y pilit kinakaligtaan

bakit kapwa Katipunero ang dahilan

ng pagpaslang sa Supremo ng Katipunan

Mayo a-Nwebe, kaarawan ng maybahay

na si Oriang, Mayo a-Dyes, siya'y pinatay

ng mga taksil sa ating bayan, niluray

pati kanyang pagkatao, nakalulumbay

marahil si Oriang siya na'y hinahanap

sa kaarawan nitong dapat ay kalingap

kinabukasan pala'y napatay nang ganap

hanggang huli'y di man lang sila nagkausap

taaskamaong pagpupugay kay Gat Andres

sa adhikain nila't pakikipagtagis

upang lumaya ang bayan, di na magtiis

sa lilong burgesya't dayong mapagmalabis

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

Kay-agang nawala ni Maliya Masongsong, 4

KAY-AGANG NAWALA NI MALIYA MASONGSONG, 4

kay-aga mong nawala, doon pa sa NAIA

dahil sa isang di inaasahang disgrasya

amang paalis ay hinatid lang ng pamilya

ngunit nabangga kayo ng isang sasakyan pa

"Anak ko iyan! Anak ko 'yung nasa ilalim!"

sigaw ng ama, si Maliya'y napailalim

sa itim na Ford Everest, sadyang anong lagim

na sa puso'y nakasusugat ng anong lalim

sadyang nakaiiyak ang ganitong nangyari

di mo mawaring magaganap ang aksidente

si Maliya ay tiyak may pangarap paglaki

ngunit wala nang lahat iyon, aking namuni

ang tsuper ay hawak na ng kapulisan ngayon

subalit sa pagninilay, kayrami kong tanong:

paano ba maiiwasan ang nangyaring iyon?

anong sistemang marapat? anong tamang aksyon?

nang di na mangyari ang maagang pagkawala

ng buhay, tulad ni Maliya, nakaluluha

kung anak ko siya, ang dibdib ko'y magigiba

sa ganyan, kalooban ninuman ay di handa

- gregoriovbituinjr.

05.09.2025

* ulat mula sa pahayagang Tempo, Mayo 6, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

Garapalan sa halalan

GARAPALAN SA HALALAN

dalawang komiks istrip mula sa

pahayagang kilala ng masa

na naglalarawan sa halalan

at sa kandidato't dinastiya

sa kampanyahang garapalan na

pawang magaling mag-analisa

yaong sumulat at dibuhista

hinggil sa parating na eleksyon

di raw boboto sa magnanakaw

kundi sa nagbigay ng ayuda

pawang mga patama talaga

sa pulitiko't sa pulitika

kaya dapat nang may pagbabago

upang magkaroon ng hustisya

ang masa't mabago ang sistema

- gregoriovbituinjr.

05.09.2025

* komiks na may petsang Mayo 8, 2025 mula sa pahayagang Remate, p.3, at Bulgar, p,5

Kampanyador nagbabantay man sa ospital

KAMPANYADOR NAGBABANTAY MAN SA OSPITAL

bagamat nasa ospital at tensyonado

si misis ay nasa banig ng karamdaman

ay ginagawa pa rin ang mga layon ko

upang ipagwaging tunay ang kinatawan

ng mga manggagawa't dukha sa Senado

ipanalo sina Ka Leody de Guzman

at Luke Espiritu, mga lider-obrero

na pawang kasangga ng taong karaniwan

kaya kapag may pagkakataong lumabas

ang ilang polyeto'y ipinamamahagi

at ipinakikilala ang bagong landas

manggagawa naman sa Senado'y magwagi

mga simpleng kataga: sila'y ipanalo!

upang sa Senado'y may tinig ang paggawâ

Ka Leody de Guzman at Luke Espiritu

tiyak na may magagawa sa ating bansa!

- gregoriovbituinjr.

05.08.2025

* litratong kuha ng makatang gala sa isang lugar na nadaanan

Swallowing training

SWALLOWING TRAINING

sapagkat di pa kayang lumunok ng kinakain

may NGT o tubo sa ilong upang kumain

may therapist na sinasagawa'y swallowing training

ano't paano makakain at lumunok man din

kinakailanga'y one thousand eight hundred calorie

kaya may tubo pa muna sa ilong o NGT

may physical therapy, occupational therapy

upang naparalisang bahagi ay mapabuti

kayhirap pagmasdan subalit kinakaya ko lang

sa malao't madali'y makararaos din naman

ang aking misis mula sa banig ng karamdaman

habang sa swallowing training siya'y tinutulungan

naparalisang bahagi'y hawakan ng banayad

baka mapilay o tila kristal na mababasag

ang tuluyan niyang paggaling ang tangi kong hangad

sa anumang tulong at ambag, maraming salamat

- gregoriovbituinjr.

05.04.2025

* NGT - nasogastric tube

Isang buwan na ngayon sa ospital

ISANG BUWAN NA NGAYON SA OSPITAL

Abril a-Tres noong isinugod si misis

sa ospital sapagkat di na maigalaw

ang kanang kamay, braso, hita, binti, paa

na-istrok na pala, sabi ng mga doktor

aba'y ang petsa na ngayon ay Mayo a-Tres

isang buwan na pala kami sa ospital

hanggang ngayon, may kaba, pagdurusa'y ramdam

lito, naghahanap, nagugulumihanan

isang buwan din pala akong nakatira

sa ospital dahil nagbabantay sa kanya

ang asam ko'y tuluyan nang gumaling siya

habang naghahanap ng pambayad, ng pera

isang buwang singkad sa ospital na ito

matagal na gamutan pa raw na totoo

gagaling ka, lagi kong sabi sa misis ko

gagaling ka, nawa'y magdilang anghel ako

- gregoriovbituinjr.

05.03.2025

Ilang araw nang di makatula

ILANG ARAW NANG DI MAKATULA

ilang araw na rin pala akong di nakatula

planong bawat araw isang tula'y di na nagawa

ano kayang sanhi bakit di agad makakatha?

tensyonado't nasa ospital pa? natutulala?

gayong sa paligid ay kayrami ng isyu't paksa

nagtatampo ba sa akin ang musa ng panitik?

di na ba niya madama ang sa puso ko'y hibik?

dahil sa nangyari kay misis ay di makaimik?

dahil pag-usad ng pluma'y wala nang pagkasabik?

nangangayayat na't katawan ba'y tila titirik?

o dahil araw-araw ay pagod sa paglalakad

upang Guarantee Letter ay matanggap niring palad

upang maghanap ng perang sa ospital pambayad

laging pagod, mabilisang kilos, bawal makupad

ang nangyayari'y sa tula na lang nailalahad

- gregoriovbituinjr.

05.03.2025