Huwebes, Disyembre 18, 2025

Mabuhay ka, Islay Erika Bomogao!

MABUHAY KA, ISLAY ERIKA BOMOGAO!

tinalo mo ang Thai sa isports na Muay Thai
iba ka talaga pagkat napakahusay
mabuhay ka sa iyong nakamit na gintô
na sa batà mong edad ay di ka nabigô

kababayan mo si misis na Igorota
bagamat walâ na siya'y naaalala
pag may taga-Cordillera na nagwawagi
sa anumang larangan, di basta nagapi

mula ka sa lahi ng mga mandirigmâ
di kayo nasakop ng buhong na Kastilà
mula sa lahing matatapang, magigiting
sa martial arts, ipinakita mo ang galing

isang puntos lang ang lamang mo sa kalaban
sa larang na bansâ nila ang pinagmulan
mabuhay ka, O, Islay Erika Bomogao!
talà kang sadyang sa daigdig ay lumitaw!

- gregoriovbituinjr.
12.18.2025

* mula sa pahayagang Abante Tonite, Disyembre 18, 2025, p.8

Miyerkules, Disyembre 17, 2025

Bienvenue, Chez Nous

BIENVENUE, CHEZ NOUS

sa sahig ng nasakyang traysikel
nakasulat: Bienvenue, Chez Nous
Home Sweet Home, habang ako'y pauwi
na para bang ang sasalubong ay
magandang bahay, magandang buhay

kahulugan nito'y sinaliksik
Bienvenue ay Welcome sa Paris
habang Chez Nous naman ay Our Home
kaygandang bati nang pag-uwi'y may
magandang bahay, maalwang buhay

salamat sa sinakyang traysikel
sa nabasa kahit ako'y pagod
sa maghapong paglakò ng aklat
ay may uuwian pa rin akong
bahay na ang loob ko'y palagay

- gregoriovbituinjr.
12.17.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/share/r/16sRK71DTp/ 

Konsehal, kinasuhan ng kapwa konsehal

KONSEHAL, KINASUHAN NG KAPWA KONSEHAL
(Tulâ batay sa balità sa pahayagang Bulgar, isyu ng DIsyembre 17, 2025, tampok na balita, at ulat sa pahina 2)

kapwa ko pa taga-Sampaloc, Maynilà ang sangkot
sa headline ng pahayagang Bulgar ang ibinulgar
konsehala, kinasuhan ang konsehal na buktot
kung mag-isip at sa kabastuhan nitong inasal

ibinulgar sa privilege speech ng konsehala
pati ang 'yoni message' na kahuluga'y kaytindi
paghipo sa kanyang kamay ng tinawag na Kuya
na pawang kabastusan ang ipinamamarali

di iyon paglalambing kundi sa puri'y pagyurak
mabuti't ang konsehala'y matatag at palaban
kinasuhan na ng paglabag sa Safe Spaces Act
ang konsehal na umano'y sagad sa kabastuhan

marami nang mga kurakot, marami pang bastos
kailan lingkod bayan ay magiging makatao?
kayraming trapong sa buwis ng bayan ay nabusog
kailan pa titinó ang mga nabotong trapo?

kayâ tamà lang baligtarin natin ang tatsulok!
sa konsehala ng Distrito Kwatro, pagpupugay!
saludo sa tapang mong labanan ang mga bugok
nawa hustisya'y kamtin mo, mabuhay ka! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr
12.17.2025

Sa 3 bayaning nagdiwang ng ika-150 kaarawan ngayong 2025

SA 3 BAYANING NAGDIWANG NG IKA-150 KAARAWAN NGAYONG 2025

pagpupugay po kina Oriang, Goyò, at Pingkian
sa kanilang pangsandaan, limampung kaarawan
ngayong taon, kabayanihan nila'y kinilala
na noong panahon ng mananakop nakibaka

si Oriang na asawa ng Supremo Bonifacio
Lakambini ng Katipunan, rebolusyonaryo
si Heneral Goyò ay napatay ng mga Kanô
sa Pasong Tirad, na inalay ang sariling dugô

si Gat Emilio Jacinto, Utak ng Katipunan
kasangga't kaibigan ng Supremo sa kilusan
sa Kartilya ng Katipunan ay siyang may-akda
ang Liwanag at Dilim niya'y pamana ngang sadyâ

taaskamaong pagpupugay sa tatlong bayani
ang halimbawa nila'y inspirasyon sa marami
sa bayan sila'y nagsilbi at nakibakang tunay
nang tayo'y lumayà sa pangil ng mga halimaw

- gregoriovbituinjr.
12.17.2025

* mga litrato mula sa google

Martes, Disyembre 16, 2025

Ang tungkulin bilang makatâ ng bayan

ANG TUNGKULIN BILANG MAKATÂ NG BAYAN

minsang tinuring na / makatâ ng bayan
nang tula'y binigkas / sa isang pagkilos
karangalang pag may / rali sa lansangan
patutulain ka't / dapat handang lubos

may ilang tungkuling / isinasabuhay
lalo't tinuring kang / makatâ ng bayan
pinahalagahan / kayâ nagsisikhay
nang tungkuling ito'y / sadyang magampanan

alamin ang datos / at isyu ng madlâ
sapagkat lalamnin / ng tulang gagawin
tutulâ sa rali / ng obrero't dukhâ
nang kanilang diwa't / puso'y pag-alabin

tulang karaniwang / may tugmâ at sukat
pinagbuti bawat / taludtod at saknong
madaling araw pa'y / mumulat, susulat
sa isyu ng masa / laging nakatuntong

kung may kathang tulâ / ang mga kasama
hihingi ng kopya / nang aking matipon
upang balang araw / ay maisasama
sa maraming akda't / isaaklat iyon

matinding tungkulin / subalit marangal
gagawin ng husay / ang bawat gampanin
kakathâ akong may / buong pagmamahal
na para sa bayan, / tula'y bibigkasin

- gregoriovbituinjr.
12.16.2025

* salamat sa kasamang kumuha ng litrato

Pagpupugay at pasasalamat, CHR!

PAGPUPUGAY AT PASASALAMAT, CHR!

natanggap ko ang backback ng Biyernes
sa isang forum para sa C.S.O.
may sertipiko pa't payong ng Martes
sabay ng araw ng Lunsad-Aklat ko

may tatak na C.H.R. at islogan
ang backpack at payong na ibinigay
na "Naglilingkod Maging Sino Ka Man"
nag-isip niyon ay napakahusay

kaylalim ng tungkuling ipagtanggol
natin bawat karapatang pantao
sa anumang paglabag tayo'y tutol
pagkat karapatan nati'y sagrado

sa C.H.R., maraming salamat po!
pagpupugay itong mula sa puso!

- gregoriovbituinjr.
12.16.2025

Lunes, Disyembre 15, 2025

Taospusong pasasalamat sa tshirt

TAOSPUSONG PASASALAMAT SA TSHIRT

tinanong muna ako ng isang kasama
kung anong size ng tshirt ko, medium, sagot ko
sunod na tanong niya, ako ba'y lalahok
sa rali o pagkilos patungong Mendiola

sabi ko'y oo, di ako pwedeng mag-absent
lalo't sa Araw ng Karapatang Pantao
doon ay nagkita kami't kanyang binigay
ang tshirt hinggil sa karapatang pantao

lubos at taospusong nagpapasalamat
ang abang makata sa tshirt na natanggap
tshirt man iyon ngunit nakapagmumulat
ako'y binigyang halaga't di nalimutan

sa iyo, kasama, salamat, pagpupugay
nawa ang katulad mo'y dumami pang tunay

- gregoriovbituinjr.
12.15.2025

Hinggil sa Lunsad-Aklat ng Disyembre 9

HINGGIL SA LUNSAD-AKLAT NG DISYEMBRE 9

akala ko'y lalangawin ang Lunsad-Aklat
mabuti na lamang, may dumating na tatlo
sila'y pawang sa isyu ng bayan ay mulat
kaya kagalakan ay ramdam kong totoo

sapat iyon upang mabuhayan ng loob
at magsikap pa ring magsulat at kumathâ
kahit sa trabaho'y talagang nakasubsob
tumaas ang aking moral bilang makatâ

marami ring nagsabing di makararating
sa kanila'y pagpupugay at pasalamat
iyon ay respeto na ngang maituturing
sa kanila'y naglaan na ako ng aklat

magpatuloy lang bilang makatâ ng bayan
pati sa pagsusulat ng isyu ng masa
iyan ang ipinayo sa akin ng ilan
kaya ako'y sadyang saludo sa kanila

- gregoriovbituinjr.
12.15.2025

* nailunsad ang "Tula't Tuligsa Laban sa Korapsyon" sa CHR noong Disyembre 9 - International Anti-Corruption Day
* ngayong Disyembre 15 ang ika-150 kaarawan ng dakilang bayaning si Gat Emilio Jacinto, aka Pingkian

Ayuda ay kendi lang sa mga trapo

AYUDA AY KENDI LANG SA MGA TRAPO

heto muli tayo, malapit na ang Pasko
may ayuda muli galing sa pulitiko
regalong kendi't pera'y anong pinagmulan?
sa sariling bulsa o sa kaban ng bayan?

regalong ang ngalan ng trapo'y nakatatak
upang sa balota ba'y matandaang tiyak?
may ayuda muling ibibigay sa tao
gayong ayuda'y kendi lang sa mga trapo

pinauso nila ang kulturang ayuda
imbes na magbigay ng trabaho sa masa
imbes living wage ay ibigay sa obrero
pinaasa na lang sa ayuda ang tao

silang mga trapo'y hubaran ng maskara
baka mapansing galing silang dinastiya
iisang apelyido, mula isang angkan
namamana rin ba kung kurakot ang yaman?

matuto na tayo sa isyu ng flood control
matuto na rin tayong sa trapo'y tumutol
tanggapin ang ayudang mula buwis natin
huwag nang hayaang trapo tayo't lokohin

- gregoriovbituinjr.
12.15.2025

Ang pinakamataas na uri ng pagmamahal

ANG PINAKAMATAAS NA URI NG PAGMAMAHAL

marami ang nagsasabing ang pinakamataas
na uri ng pagmamahal ay yaong paglilingkod
sa kapwà, kayâ kumikilos ako't nangangarap
ng lipunang patas, walang dukhang naninikluhod

upang karapatang pantao nila'y irespeto
kinikilala ang dignidad kahit sila'y dukhâ
lipunang nawa'y makamit - lipunang makatao
naglilingkod sa ating kapwà, dukha't manggagawà

walang dinastiya, oligarkiya, hari, pari
walang magsasamantala't mang-aapi sa bayan
binaligtad ang tatsulok, wala nang mga uri
walang pribadong pag-aari, wala nang gahaman

nakikipagkapwa't nagpapakatao ang lahat
ang pinakamataas na uri ng pagmamahal
sa prinsipyong ito'y wala akong maisusumbat
humayo tayo't sa kapwa'y magsilbi ng may dangal

- gregoriovbituinjr.
12.15.2025

Tatlo sanang lunsad-aklat ko ngayong taon

TATLO SANANG LUNSAD-AKLAT KO NGAYONG TAON

tatlo sanang Lunsad-Aklat ko ngayong taon
naglunsad tig-isa ng Nobyembre't DIsyembre
una'y "Salin ng Tula ng mga Makatang
Palestino", ikalawa'y "Tula't Tuligsâ

Laban sa Korapsyon", ikatlo sana'y itong
muling lunsad ng akdang "Liwanag at Dilim"
ni Emilio Jacinto, na pinagdiriwang
ngayon ang kanyang ikasandaan-limampung

kaarawan, librong dati nang nalathala
subalit bagong edisyon, may mga dagdag
na bagong saliksik, ngunit di malathala
kinapos sa suporta, salapi't panahon

ang abang makatang sa pagkilos ay pultaym
"Liwanag at Dilim" sana'y muling malunsad
gayunman, Happy One-Hundred-Fiftieth Birthday
sa ating bayaning Gat Emilio Jacinto!

- gregoriovbituinjr.
12.15.2025

Linggo, Disyembre 14, 2025

Tának

TÁNAK

kaysarap gamitin / ng lumang Tagalog
lalo na't patungkol / sa pagsinta't irog
sa mapulang rosas, / may mga bubuyog
na lilipad-lipad, / rosas ay kinuyog

bago sa pandinig / ang salitang "tának"
batid ko'y katugmâ / nitong isdang "banak"
ang lumang salitâ / ay ikinagalak
niring aking pusong / dama'y pagkaantak

tának: kahuluga'y / napakadalisay
purong-puro, tunay, / kaysarap manilay
wagas na pagsinta / ang iniaalay
pinakamamahal, / pag-ibig na tunay

buti't ang makata'y / nakapagsaliksik
ng salitang luma't / bago lang sa isip
na sa kakathai'y / nais na isiksik
pagkat matulaing / kaysarap malirip

- gregoriovbituinjr.
12.14.2025

* tanak - mula sa Diksiyonaryong Adarna, p.902

Kaypanglaw ng gubat sa lungsod

KAYPANGLAW NG GUBAT SA LUNGSOD

anong panglaw nitong gubat sa kalunsuran
araw-araw na lang iyan ang magigisnan
dahil ba kayraming kurakot sa lipunan?
dahil laksa ang buktot sa pamahalaan?

naluluha ako sa mga nangyayari
bansa'y mayaman, mamamayan ay pulubi
manggagawa'y kayod-kalabaw araw-gabi
habang kurakot sa bayan daw nagsisilbi

minamata nga ng matapobre ang pobre
sarili'y sinasalba ng trapong salbahe
sistema na'y binubulok, iyan ang siste
di na ganadong mapagana ang granahe

dahil sa ayuda trapo na'y iboboto
pera-pera na lang upang trapo'y manalo
kaya ngayon pa lamang ay isisigaw ko:
serbisyo sa tao, huwag gawing negosyo!

- gregoriovbituinjr.
12.14.2025

Bawal pumasok sa Marunong St.

BAWAL PUMASOK SA MARUNONG ST.

bawal pumasok sa Daang Marunong
sakaling baha, sana'y makalusong
sakaling bagyo, sana'y makasulong
sa problema, baka may makatulong

kung nasok roong luha'y bumabalong
ako'y kakain sa platong malukong
ulam ko'y galunggong sa kaning tutong
habang asam ko'y korap na'y makulong

walang kapilya, bisita o tuklong
na pupuntahan sa Daang Marunong
ang meron, lasing na bubulong-bulong
kayraming alam, madalas magtanong:

sa flood control bakit laksa'y nalulong?
paano mababatid ang himatong?
sa ibinulgar ng mga kontrakTONG?
may mga ulo na kayang gugulong?

buti pa ang asong umaalulong
nakakapasok sa Daang Marunong
sa kantong iyon lamang nakatuntong
pag nasok, ako kaya'y makukulong?

- gregoriovbituinjr.
12.14.2025

Tambúkaw at Tambulì

TAMBÚKAW AT TAMBULÌ

nais kong maging pamagat
ng aklat ng aking akdâ
ang salitang nabulatlat
na kayganda sa makatâ

ang "Tambúkaw at Tambulì"
mga gamit noong una
mga hudyat sa taguri
na kaysarap gamitin pa

isama sa mga kwento
anong banghay o salaysay
o nobelang gagawin ko
ay, dapat iyong manilay

marapat ko nang planuhin
nang maisakatuparan
ang pangarap na gagawin
plano'y dapat nang simulan

- gregoriovbituinjr.
12.14.2025

* litrato mula sa Diksiyonaryong Adarna, p.900

Sabado, Disyembre 13, 2025

Alahoy!

ALAHOY!

parang wala nang kabuhay-buhayy
aring buhay kapag naninilay
para bang nabubuhay na bangkay
na hininga'y hinugot sa hukay

may saysay pa ngâ ba yaring búhay
kung sa tula't rali nabubuhay
mabuti yata'y magpakamatay
nang sinta'y makapiling kong tunay

tula na lang ang silbi ko't tulay
tula'y tulay sa di mapalagay
sa mundô ba'y ano pa ang saysay
kung nabubuhay lagi sa lumbay

wala bang magpapayo? Alahoy!
wala bang kaibigan? Alahoy!
wala na ba ang lahat? Alahoy!
ako nga ba'y patay na? Alahoy!

- gregoriovbituinjr.
12.13.2025

* Alahoy! - mula sa Diksiyonaryong Adarna, p.21

Kapoy

KAPOY

walâ na bang makatas sa diwà
ng makata't di na makatulâ?
bakit pluma'y tumigil na sadyâ?
ang unos ba'y kailan huhupà?

ilang araw ding di nakákathâ
leyon at langgam man sa pabulâ
ay di ko pa napagsasalita
may delubyo kayang nagbabadyâ?

di makapag-isip? namumutlâ?
gayong naglulutangan ang paksâ
sa lansangan, dibdib, libog, luhà,
tuhod, ulo, ere, dagat, bahâ

panga, pangat, pangatlo, pawalâ
talampakan, basura, bahurà
talapihitan, dukhâ, dalitâ
palatuldikan, makata'y patdâ

labas na, makatang maglulupâ
sa iyong silid, yungib o lunggâ
hanggang pagkatulala'y mapuksâ
at kapoy ay tuluyang mawalâ

- gregoriovbituinjr.
12.13.2025

Alas-dose na bumangon

ALAS-DOSE NA BUMANGON

madalas, kay-aga nang babangon
madaling araw, gising na ako
ngayon, alas-dose na bumangon
pahinga muna, pagkat Sabado

madalas, maaga pa'y lalabas
at maglalakad na ng malayò
upang damayan ang nag-aaklas
na obrero't dukhang nasiphayò

tanghaling bumangon, kumathâ na
ng iilang may sukat at tugmâ
iyan ang bisyong yakap talaga
at gawain ng abang makatâ

mamaya'y lalabas buong gabi
diringgin ang kapwa manunulat
sa panayam niya't masasabi
sa kanyang paksang isisiwalat

- gregoriovbituinjr.
12.13.2025

Biyernes, Disyembre 12, 2025

Pagtatása at Pagtatasá (Assessment and Sharpening)

PAGTATÀSA at PAGTATASÁ
(Assessment and Sharpening)

pag natapos ang plano at mga pagkilos 
ay nagtatàsa o assessment nang maayos
kung ang pagtatasá o sharpening ba'y kapos?
at nakinabang ba ang tulad kong hikahos?

kaya mahalaga ang dalawang nabanggit
kung pagtatása o sharpening ba'y nakamit?
sa pagtatasá o assessment ba'y nasambit?
anong mga aral ang dito'y mabibitbit?

mga plinano'y di dapat maging mapurol
sa planong matalas, di sayang ang ginugol
sa assessment ba'y ano kayang inyong hatol?
buong plano ba'y naganap? wala bang tutol?

tingnan mo lang ang tuldik sa taas ng letra
at ang salita'y mauunawaan mo na 
kayâ ngâ ang pagtatása at pagtatasá
sa bawat organisasyon ay mahalaga

- gregoriovbituinjr.
12.12.2025    

Ayokong mabuhay sa utang

AYOKONG MABUHAY SA UTANG

ayokong mabuhay na lang
upang magbayad ng utang
tulad sa kwentong "The Necklace"
nitong si Guy de Maupassant

subalit kayraming utang
na dapat ko pang bayaran
ako'y nabubuhay na lang
upang magbayad ng utang

kayâ buô kong panahon
sa bawat galaw ang layon
paano bayaran iyon
buong buhay ko na'y gayon

habang kayraming kurakot
mga pulitikong buktot
kaygandang buhay ng sangkot
silang sa bayan ay salot

ikinwento ni Maupassant
sadyang wala ka nang buhay
kumikilos parang patay
nabubuhay parang bangkay

di matulad kay Mathilde
Loisel sa akdang "The Necklace"
yaong nais ko't mensahe
sa kapwa ko't sa sarili

sa tulad kong pulos utang
tama ka, Guy de Maupassant:
ang nabubuhay sa utang
ay wala nang kasiyahan

- gregoriovbituinjr.
12.12.2025

* litrato mula sa google    

Tulawit: KAMI'Y DATING BILANGGONG PULITIKAL

Tulawit: KAMI'Y DATING BILANGGONG PULITIKAL
(kinathâ upang awitin)

kami'y dating bilanggong pulitikal
na adhikain sa bayan ay banal
na layunin sa bayan ay marangal
na may taglay na disiplinang bakal

kumilos upang lumayà ang bayan
sa kuko ng dinastiya't gahaman
sa pangil ng buwaya at kawatan
sa sistemang bulok at kaapihan

tinuring na kaaway ng gobyerno
at kinulong sa gawa-gawang kaso
gayong naging aktibistang totoo
nang di pagsamantalahan ang tao

nilabanan ang bulok na sistema
panawaga'y panlipunang hustisya
nilabanan ang sistemang baluktot
kalaban ngayon ay mga kurakot

tuloy ang laban tungong pagbabago
itayô ang lipunan ng obrero
lipunang patas, pantay, makatao
lipunang walang kawatan at trapo

- gregoriovbituinjr.
12.12.2025

* litrato mula sa google

Huwebes, Disyembre 11, 2025

Pipikit na lang ang mga mata ko

PIPIKIT NA LANG ANG MGA MATA KO

pipikit na lang ang mga mata ko
upang matulog ng himbing na himbing
napapanaginipa'y paraiso
na lipunang makatao'y kakamtin

aba'y kayganda ng panaginip ko
na para bang ako'y gising na gising
umalwan ang buhay sa bansang ito
ginhawa ng dukha'y natamo na rin

wala nang namamayagpag na trapo
walang dinastiya't oligarkiya
na nagpapaikot ng ating ulo
na masa'y dinadaan sa ayuda

lipunan na'y binago ng obrero,
ng mga aping sektor ng lipunan
pagpupugay sa uring proletaryo
pagkat binago ang sandaigdigan

pipikit na lang ang mga mata ko
kung sa pagbaka'y napagod nang ganap
kung nais nang magpahinga ng todo
kung natupad na'y lipunang pangarap

- gregoriovbituinjr.
12.11.2025

Di magsasawang magrali hangga't may api

DI MAGSASAWANG MAGRALI HANGGA'T MAY API

abang makata'y di magsasawang magrali
misyon: gálit ng masa'y gatungang matindi
lalo't sa katiwalian di mapakali
ngingisi-ngisi lang ang mga mapang-api

"Ikulong na 'yang mga kurakot!" ang hiyaw
dahil sa mga buktot na trapong lumitaw
tingni ang bansa, parang gubat na mapanglaw
para bang masa'y tinarakan ng balaraw

huwag magsawang magrali hangga't may api
hangga't may mga trapo pang makasarili
at dinastiya'y naghahari araw-gabi
panahon nang lipulin silang mga imbi

di dapat manahimik, tayo nang kumilos
laban sa korap na trapong dapat maubos
baguhin ang sistema'y misyon nating lubos
upang bayan ay guminhawa't makaraos

- gregoriovbituinjr.
12.11.2025

Ilang araw ding di nakatulâ

ILANG ARAW DING DI NAKATULÂ

binalak kong sa bawat araw ay may tulâ
sa mga nakaraang buwan ay nagawâ
ngunit ngayong Disyembre'y nawalan ng siglâ
ilang araw ding iba ang tuon ng diwà

huli kong tula'y ikalima ng Disyembre
nakatulâ lang ngayong Disyembre a-Onse
aking tinatása ang loob at sarili
bakit nawalan ng siglâ, anong nangyari?

naging abala sa Lunsad-Aklat? pagdalo
sa Urban Poor Solidarity Week, a-otso
sunod, International Anti-Corruption Day
a-Diyes ay International Human Rights Day

napagod ang utak, maging yaring katawan
mahabang pahinga'y dapat na't kailangan
ngunit pagkatha'y huwag nawang malimutan
ng makatang ang búhay na'y alay sa bayan

- gregoriovbituinjr.
12.11.2025

Biyernes, Disyembre 5, 2025

Panagimpan

PANAGIMPAN

nanaginip akong tangan ang iyong kamay
ngunit nagmulat akong wala palang hawak
alas-tres ng madaling araw na'y nagnilay
kung anong kahulugang sa isip naimbak

aking sinta, mula nang ikaw ay pumanaw
nahihimbing akong kayraming nalilirip 
nararamdaman ko pa rin ang pamamanglaw
at sumasagi kang bigla sa aking isip 

narito akong ginagampanan ang misyon
at tungkulin dito sa bayang sinumpaan
batid kong ginagabayan mo ako ngayon
na payo'y huwag pabayaan ang katawan

di ko hahayaang ang masang umaasa
ay maiwanan na lamang sa tabi-tabi
salamat, sa panaginip ko'y dumalaw ka
habang ako'y nagsisilbing tinig ng api

- gregoriovbituinjr.
12.05.2025

* larawan mula sa google

Huwebes, Disyembre 4, 2025

Kanin at toyo lang sa pananghalian

KANIN AT TOYO LANG SA PANANGHALIAN

minsan, ganito lamang ang pananghalian
lalo na't walang-wala talagang pagkunan
minsan, maayos ang agahan o hapunan
pag nakaluwag-luwag, na bihira naman

maraming salamat sa nakauunawa
sa kalagayan naming mga walang-wala
mga maralitang madalas naglulupa
upang makausap lamang ang kapwa dukha

minsan, kanin at toyo; minsan, may kamatis
minsan nama'y tuyong hawot na maninipis
kung walang toyo o asin, madalas patis
ganyan ang tibak na Spartan kung magtiis

buti't walang sakit na siyang mahalaga
sa mga rali'y dumadalo pa talaga
katawan nama'y di pinababayaan pa
kumakain ng gulay, okra, kalabasa

- gregoriovbituinjr.
12.04.2025

Tungkulin nating di manahimik

TUNGKULIN NATING DI MANAHIMIK

batid mo nang korapsyon ang isyu ng bayan
subalit pinili mong manahimik na lang
huwag makisali sa rali sa lansangan
dahil tingin mo, ikaw lang ay madasaktan

ito na lang ang meron tayo: boses, TINIG
kung galit ka rin sa korapsyon, IPARINIG
ang mga kurakot ang nagpapaligalig
sa ating bayan, dukha'y winalan ng tinig

pakinggan natin ang lumalaban sa korap
si Catriona Gray, talumpati'y magagap
si Ka Kokoy Gan, na tinig ng mahihirap
si Atty. Luke Espiritu kung mangusap

dinggin mo ang tinuran ni Iza Calzado
na talumpati'y tagos sa pusò, totoo
pakinggan mo ang tinig ni Orly Gallano
ng lider-maralitang Norma Rebolledo

ilabas mo rin ang galit mo sa korapsyon
at likhain ang bagong kasaysayan ngayon
huwag nang manahimik sa silid mong iyon
makipagkapitbisig tayo't magsibangon

- gregoriovbituinjr.
12.04.2025

* litrato kuha ng makatang galâ sa Bahâ sa Luneta, Maynila, 11.30.2025

Pagsasabuhay ng pagiging pultaym

PAGSASABUHAY NG PAGIGING PULTAYM

ako'y isang tibak na Spartan
gaya noong aking kabataan
sinabuhay ang pagiging pultaym
bilang makata't tibak ng bayan

ang prinsipyo'y simpleng pamumuhay
pakikibaka'y puspusang tunay
sa ganyan ang loob ko'y palagay
sa prinsipyo ako pinatibay

pag sa pagiging tibak nawalâ
di na ako ang ako, tunay ngâ
sa anumang rali, laging handâ
pagkat lingkod ng obrero't dukhâ

di lang ako tibak sa panulat
kundi sa gawâ at nagmumulat
sa rali makikita mong sukat
kahit magutom o magkasugat

tumubo't laki sa aktibismo
ang makatang rebolusyonaryo
hangad ay lipunang makatao
na lahat ay nagpapakatao

ako'y ako, oo, ako'y tibak
sistemang bulok ay ibabagsak
pinagtatanggol ang hinahamak
kahit ako'y gumapang sa lusak

- gregoriovbituinjr.
12.04.2025

Pagtindig sa balikat ng tandayag

PAGTINDIG SA BALIKAT NG TANDAYAG

"If I have seen further, it is by standing on the shoulders of giants. (Kung mas malayò pa ang aking natanaw, iyon ay dahil sa pagtayô sa balikat ng mga tandayag.)" ~ Isaac Newton 

isa iyon sa natutunan kong prinsipyo
mula sa agham na hanggang ngayon, dala ko
sa rali man o pagkathâ ng tula't kwento
sa paglalakad man ng kilo-kilometro
sa paglalakbay man habang sakay ng barko
sa pangibang bayan sakay ng eroplano

nasa balikat ng tandayag o higante
nakatayong kaytatag, búhay man ay simple
kayraming paksa'y yakap sa araw at gabi
kayraming isyu kayâ sa bayan nagsilbi
sa mga walang-wala, laging sinasabi:
sistema'y baguhin, nang walang inaapi

nakatindig pa rin ako ng buong tapat
sa balikat ng tandayag at nagmumulat
sa masa na pakikipagkapwa'y ikalat
dapat ikulong na 'yang mga rapong bundat
na pondo ng bayan ang kanilang kinawat
bitayin sila kung kulong ay di na sapat

- gregoriovbituinjr.
12.04.2025

* litrato mula sa google

Miyerkules, Disyembre 3, 2025

Naharang bago mag-Mendiola

NAHARANG BAGO MAG-MENDIOLA

naharang bago mag-Mendiola
matapos ang mahabang martsa
mula Luneta sa Maynilà
araw ng bayaning dakilà

subalit di kami natinag
mahaba man yaong nilakad
mga barb wire ang nakaharang
container pa'y nakahambalang

takot na ang mga kurakot
bantay saradong mga buktot
habang masa'y nagsidatingan
kurakot, ikulong! hiyawan

"PNP, protektor ng korap!"
at mga trapong mapagpanggap
sigaw iyon ng masang galit
mga kurakot na'y ipiit

- gregoriovbituinjr.
12.03.2025

* bidyo kuha noong 11.30.2025
* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1GYjGbj1yK/     

Buti't may tibuyô

BUTI'T MAY TIBUYÔ

kulang ang pamasahe kahapon
mula Cubao patungong Malabon
upang daluhan ang isang pulong
buti't nagawang paraan iyon

di ako nanghingi kaninuman
di rin nakabale sa sinuman
talagang walang mahihiraman
buti't mayroong mapagkukunan

sa aking tibuyô o alkansya
na pinag-iipunan tuwina
doon muna nanghiram ng pera
dagdagan na lang pag umalwan na

minsan ganyan ang abang makatâ
upang marating pa rin ang madlâ
sa pulong na dinaluhang kusà
di umabsent sa misyong dakilà

- gregoriovbituinjr.
12.03.2025

* ang tibuyô ay salitang Batangas sa Kastilang alkansya

Paglahok sa rali

PAGLAHOK SA RALI

bakit di ka pupunta sa rali?
dahil lang wala kang pamasahe?
kung ako, sisimulang maglakad
nang makarating at mailadlad
ang plakard na laman yaong isyu
ng bayan, at makalahok ako
sa rali, wala mang pamasahe
gagawan ng paraan, ganire
o ganyang sanhi, walang alibay
lalakarin ang mahabang lakbay
mahalaga ang prinsipyong tangan
pamasahe'y gawan ng paraan
mahalaga'y lumahok sa rali
kahit kapos pa sa pamasahe
ikulong na 'yang mga kurakot!
lahat ng sangkot, dapat managot!

- gregoriovbituinjr.
12.03.2025

* kasama sa litrato si David D'Angelo, dalawang beses na tumakbong Senador
* salamat sa kumuha ng litrato, kuha noong 11.30.2025 sa Luneta

Bahâ sa Luneta, 11.30.2025

BAHÂ SA LUNETA, 11.30.2025

bahâ sa Luneta
ng galit na masa
laban sa kurakot
at lahat ng sangkot

bumaha ang madlâ
upang matuligsâ 
yaong mga buktot
na nangungurakot

sa kaban ng bayan
imbes paglingkuran
ang masa, inuna
ay sariling bulsa

ikulong ang lahat
ng trapong nabundat
sila'y panagutin
sa ginawang krimen

ang nakaw na pondo
ibalik sa tao
trapong mandarambong
ay dapat ikulong

- gregoriovbituinjr.
12.03.2025

* ang litrato'y kuha ng makatang galâ

Martes, Disyembre 2, 2025

Hapunan ko'y potasyum

HAPUNAN KO'Y POTASYUM

taospusong pasasalamat
sa nagbigay nitong potasyum
tiyak na rito'y mabubundat
bigay mula sa isang pulong

dalawang turon ang narito
at dalawang tila maruya
kailangan talaga ito
ng katawan kong kaynipis nga

pampalakas daw nitong puso
pati na ng mga kalamnan
pangontrol ng presyon ng dugo
pabalanse rin ng katawan

kaya di na ako nagsaing
di na rin bumili ng ulam
dahil sapat na itong  saging
na sa gutom ko'y nakaparam

salamat sa potasyum na bigay
sapagkat may panghapunan na
upang makakatha pang tunay
ng tulang tulay ko sa masa

- gregoriovbituinjr.
12.02.2025

Ano ang lihim ng kalihim o sekreto ng sekretaryo?

ANO ANG LIHIM NG KALIHIM O SEKRETO NG SEKRETARYO?

ano nga ba ang inililihim
ng kalihim, o ng sekretaryo?
salitang sadyâ bang isinalin
ng direkta, lihim at sekreto?

kung nagpi-preside ay presidente
dahil ang pangulo ang pang-ulo
nasa katawagan ang mensahe
nasa salitâ kung sila'y sino

tulad ko, sekretaryo heneral
ng dalawa kong organisasyon
iyan ang titulo nang mahalal
sa samahang may bisyon at misyon

magtago ng lihim ang kalihim
na may kinalaman sa samahan
mangalap ng datos na malalim
mga isyu't problema ng bayan

may sekreto rin ang sekretaryo
na sadyang kapaki-pakinabang
yaong pagsusulat ng minuto
kaalaman ng masa'y malinang

marami pang lihim ang kalihim
mga sekreto ng sekretaryo
bakit kaya siya naninimdim?
masakit ba'y ang pusò o ulo?

- gregoriovbituinjr.
12.02.2025

Nagkamali ako ng bayad, buti't ang konduktor ay tapat

NAGKAMALI AKO NG BAYAD, BUTI'T ANG KONDUKTOR AY TAPAT

Akala ko'y baryang P20 + P5 + tatlong P1 equals P28 ang aking ibinayad sa konduktor. Buti't honest siya. Binigyan niya ako ng P5 sukli. Nagtaka ako.

Sabi niya, binigay ko'y P33. At P28 lang ang pamasahe mula Monumento hanggang Cubao. Ang naibigay ko pala'y P20 + P10 + tatlong P1 equals P33. Imbes P5, ang naibigay ko pala'y baryang P10.

Nalitô ako roon, ah. Nagawan ko tuloy ng tulâ ang karanasang ito:

salamat sa konduktor na tapat
binalik ang limang pisong labis
di kasi ako naging maingat
dahil nagbabayad ng mabilis

bus carousel mula Monumento
hanggang Cubao Main ang pamasahe
ay dalawampu at walong piso
ngunit sobra ang bigay ko, sabi

naibigay ko'y trenta'y tres pesos
imbes na bente otso pesos lang
katapatan niya'y nakamenos
sa pamasahe, di mapanlamang

maraming namatay sa akala
limang piso pala'y sampung piso
kaya sobra'y binalik na sadya
nagkamali ng akala ako

kaya taos na pasasalamat
ang sa kanya'y ipinaaabot
dapat gantimpalaan ang tapat
buti't di siya trapong kurakot

- gregoriovbituinjr.
12.02.2025

Lunes, Disyembre 1, 2025

Dating plakard, petsa lang ang binago

DATING PLAKARD, PETSA LANG ANG BINAGO

dating plakard na gamit ng Nobyembre
na binago lang, ginawang Disyembre
di pa rin nagbabago ang mensahe
ikulong na ang korap na salbahe

wala pa kasing napaparusahan
na nangurakot sa pondo ng bayan
baka Pasko'y wala pa sa kulungan
silang mga namburiki sa kaban

paghandaan nati'y magandang bukas
itayo ang isang lipunang patas
kung saan ang tao'y pumaparehas
wala nang trapong sa bayan naghudas

Disyembre na, wala pang napipiit
patuloy na pag-alabin ang galit
ng masa sa korap na nang-uumit
sa pondo ng bayan, buwis at badyet

- gregoriovbituinjr.
12.01.2025

Disyembre na, walâ pang nakukulong na kurakot

DISYEMBRE NA, WALÂ PANG NAKUKULONG NA KURAKOT

Disyembre na, walâ pang nakukulong na kurakot
baka mag-Pasko tayong ngingisi-ngisi ang buktot
masasaya pa rin silang ang mundo'y nililibot
habang masa'y naghihirap pa rin, nakalulungkot

kasya ba ang limangdaang piso sa Noche Buena?
gaya ng ipinapayo ng gobyerno sa masa
habang silang mga kabilang sa oligarkiya
may pitong daang libong piso bawat kain nila

pondo na ng bayan ang binuriki ng kawatan
sana ngayong DIsyembre bumigwas muli ang bayan
International Anti-Corruption Day, December 9
upang singilin ang mga pulitikong gahaman

dahil sa mga kurakot, nalulunod sa bahâ
ang mga kababayan nating nagdurusang lubhâ
dapat managot sa bayan ang mga walanghiyâ
dapat pagpalit ng sistema'y paghandaang sadyâ

mag-Paskong nagrarali sa Mendiola, paskong tuyó
hangga't walang makulong na korap ay di susuko
ang bayan upang panagutin ang mga hunyangò
at korap, pati na kanilang pinakapinunò

- gregoriovbituinjr.
10.03.2025

Linggo, Nobyembre 30, 2025

Pagpunta sa apat na lugar ng protesta

PAGPUNTA SA APAT NA LUGAR NG PROTESTA

mula Luneta, Mendiola, Edsa Shrine hanggang PPM
ay inikot ko ang mga iyon upang ikampanya
ang December 9 International Anti-Corruption Day
nagbabakasakaling mapabatid sa taumbayan
ang pandaigdigang araw laban sa katiwalian

ang apat na lugar ng protesta'y aking pinuntahan
habang tangan ko yaong tarpolin na magkabilaan
nalitratuhan, nabasa ng tanan, kinapanayam
paalalang ang UN ay may petsang pandaigdigan
laban sa mga mandarambong, kurakot at gahaman

umaga, Luneta; tanghali, Mendiola; hapon, Edsa
Shrine at PPM hanggang gabi, sana nama'y magbunga
ang kapangahasan ko't magsilabasan sa kalsada
lahat ng galit sa kurakot at bulok na sistema
wakasan ang korapsyon, hanggang makamtan ang hustisya

- gregoriovbituinjr
11.30.2025

* ang unang litrato ay kuha ni kasamang Warren nang magkita kami sa People Power Monument (PPM) ng hapon ng Kaarawan ni Bonifacio, ang ikalawa'y selfie ng makatang galâ

Yaman ng taas, galing lahat sa ibaba!

YAMAN NG TAAS, GALING LAHAT SA IBABA!

pinanood ko ang kanilang pagtatanghal
at napukaw ako sa kanilang liriko:
"Yaman ng taas, galing lahat sa ibaba!"
katotohanang dapat nating isadiwa

buti't binidyo ko ang pagtatanghal nila
upang katotohanan sa kanilang kanta
ay maibahagi sa malawak na masa
na nais mabago ang bulok na sistema

nabidyo ko sila sa screen sa Edsa Shrine
habang naroon ang mga senior citizens
nagtanghal ay nasa People Power Monument
kaya sa P.P.M. ako'y nagtungo na rin

sa Morobeats, taaskamaong pagpupugay
kayong rapper sa masa'y talagang kahanay
kalagayan ng madla'y batid ninyong tunay
kaya mga inawit n'yo'y buhay na buhay

mga inawit nila'y ating pagnilayan:
"Yaman ng taas, galing lahat sa ibaba!"
yumaman ang taas sa pagsasamantala
sa manggagawa, magsasaka, maralita

kaya dapat baguhin ang sistemang bulok
huwag nang iboto ang mga trapong bugok
galing sa masa'y ating ilagay sa tuktok
upang pagsasamantala'y lagyan ng tuldok

- gregoriovbituinjr.
11.30.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1AAwnWj86Q/ 

Tayo'y mga anak ni Bonifacio

TAYO'Y MGA ANAK NI BONIFACIO

ngayong araw ng bayaning Gat Andres Bonifacio
ipakitang tunay na mga anak niya tayo,
anak ng bayan, ayon iyan sa tagapangulo
ng Partido Lakas ng Masa, Ka Sonny Melencio

Supremo'y di bulag o pipi, o kaya'y nahiya
pagkat kanyang tinatag ang Katipunang dakila
nang wakasan ang pagsasamantala ng Kastila
upang bayan ay mag-alsa't tuluyan nang lumaya

salamat, Ka Sonny, sa paalala mo sa amin
kaya mga kurakot ay binabatikos man din
ang mga buwaya't buwitre sa gobyerno natin
ay raralihan, tutuligsain, papanagutin

hanggang kamtin ng bayan ang asam ng Katipunan
na malayang bansang walang mapang-api't gahaman
na walang tiwali't kurakot sa pondo ng bayan
di makakapamuno ang kurakot at kawatan

sila'y di na natin hahayaang magsamantala
di na dapat mamayagpag ang mga dinastiya
di naman tayo mararahas basta may hustisya
ang nais lang natin ay makatarungang sistema

- gregoriovbituinjr.
11.30.2025

Sa kaarawan ng Supremo

SA KAARAWAN NG SUPREMO

ako'y taga-Sampaloc
at siya'y taga-Tondo
na noon pa'y naarok
ang asam na gobyerno

makataong lipunan
di bulok na sistema 
paglingkuran ang bayan
di mga dinastiya

si Andres Bonifacio
ay dakilang bayani
sa kanya nga'y saludo
yaong ayaw paapi

at pagsamantalahan
ng mga mapanupil
na dayo't kababayan
di sila pasisiil 

sa Kastila lumaban
di nagpatumpik-tumpik
ngunit siya'y pinaslang
ng kapwa nanghimagsik

sa'yo, Gat Andres, kami'y
taos na pagpupugay
iyong pagkabayani'y
aming sinasabuhay

karaniwang tao man
ang tulad kong makatâ
naglilingkod sa bayan
upang masa'y lumayà

sa bulok na sistema
at dinastiyang sukab
ang saysay mo't pamana
sa puso'y nagpaalab

- gregoriovbituinjr.
11.30.2025

Sabado, Nobyembre 29, 2025

Pagkaing Palestino sa hapunan

PAGKAING PALESTINO SA HAPUNAN

bukod sa shawarma, minsan lang ako makatikim
ng mga pagkaing Palestino, na tulad nito
may halong mani, makulay at mahaba ang kanin
masarap, malasa, isang ito'y nagustuhan ko

may nagtindang half-Filipino at half-Palestinian
sa rali, International Day of Solidarity
with the Palestian People, kami'y kaisa naman
nila ngayong araw ng Nobyembre Bente-Nuwebe

sa nanlibre sa amin, kami'y nagpapasalamat
nireserbang panghapunan kaya may naiuwi
sadyang nakabubusog habang may nadadalumat
na sa tahanan pala'y mayroon akong kahati

nang ako'y dumating, nagngiyawan ang mga pusa
ngunit gabi na nang kinain ko ang aking baon
kaya natira sa manok ang aking inihanda
upang mga tambay na alaga'y di rin magutom

- gregoriovbituinjr.
11.29.2025

Taas-kamao

TAAS-KAMAO

nagpupugay ako sa lahat ng dadalo
sa pagkilos ng masa sa Nobyembre Trenta
laban sa mga kurakot na pulitiko
masa'y lumahok man sa Luneta o Edsa

tungong pangarap na lipunang makatao
tungong pangarap na mabago ang sistema
na mawalâ ang mga buktot sa gobyerno
na mawalâ ang mismong kurakot talaga

pagsaludo, taas-kamaong pagpupugay
dahil nagpapatuloy ang ningas ng galit
ng masa, huwag itong hayaang mamatay
dahil ginawa sa bansa'y napakalupit

dapat mapanagot ang mga walanghiyâ!
sigaw natin: ikulong lahat ng kurakot!
lalo't trapo't dinastiya'y kasumpa-sumpâ
tiyaking mga sangkot ay di makalusot

- gregoriovbituinjr.
11.29.2025

Lunsad-aklat sa rali

LUNSAD-AKLAT SA RALI

Nailunsad din ang 40-pahinang aklat kong "Malayang Salin ng mga Tulâ ng Makatang Palestino" ngayong Nobyembre 29, 2025, International Day of Solidarity with the Palestinian People, sa pagkilos ng iba't ibang grupo kaninang umaga sa Liwasang Bonifacio sa Maynilâ.

Isa ako sa mga nagbigay ng pahayag sa pamamagitan ng pagtulâ. May iba ring bumigkas ng tulâ, umawit at sumayaw. Kasabay ng paglulunsad ng aklat ay binigkas ko roon ang tulang "Isulat n'yo po ang pangalan ko sa aking binti, Inay" na salin ko ng tu ng makatang Palestinong si Zayna Azam, at binigkas ko rin ang isa pang tulang katha ko hinggil sa pakikibaka ng mga Palestino.

Maraming salamat sa lahat ng mga sumuporta at bumili ng munti kong aklat ng salin ng tula ng mga makatang Palestino. Mabuhay kayo!