Lunes, Abril 29, 2024

Indian missile, nasa Pinas na

INDIAN MISSILE, NASA PINAS NA

BhraMos supersonic cruise missile na mula sa India
ang dumating sa bansa para raw armas sa gera
mahal man ito, bansa'y naghahanda na talaga
nang sa mundo'y ipakitang tayo'y may pandepensa

upang ipakitang bansa'y di basta makawawa
at di basta makagalaw ang nagbabantang bansa
missile upang ipagtanggol ang tinubuang lupa
habang kapitalista ng armas ay tuwang-tuwa

ang bansa'y nagiging magnet o balani ng sindak
ginawang base ng U.S. na EDCA ang inanak
siyam na base ng Kano sa bansa sinalaksak
habang Pinoy pag nagkadigma'y gagapang sa lusak

missile na iyan ay di naman sa atin tutubos
kundi mangwawasak lang ng mga buhay na kapos
dinadamay lang tayo sa digmaan, inuulos
ng U.S. at Tsinang bawat isa'y nais mapulbos

aralin natin ang kasaysayan ng rebong Ruso
masa'y di sinuportahan ang Tsar sa gera nito
kundi inorganisa nina Lenin ang obrero
upang mapalitan ang sistema nang magkagulo

tungkulin ng manggagawang itayo ang lipunan
nila, di ipagtanggol ang burgesya't mayayaman
dapat labanan ang tuso't elitistang gahaman
na pawang nagsibundatan at pahirap sa bayan

- gregoriovbituinjr.
04.29.2024

* Ulat mula sa pahayagang Abante, Abril 22, 2024, kasabay ng paggunita sa Earth Day

Linggo, Abril 28, 2024

Pinta para sa Kababaihan

PINTA PARA SA KABABAIHAN
Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Tatlong aktibidad ang dinaluhan ko nitong Abril 26, 2024, araw ng Biyernes. Una'y lumahok ako, kasama ang grupo kong KPML (Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod) sa raling pinangunahan ng PMCJ (Philippine Movement for Climate Justice) mula ikasiyam hanggang ikasampu ng umaga. Hinarang kami ng kapulisan sa Morayta. Ang ikalawa'y ang aktibidad ng FDC (Freedom from Debt Coalition) sa CHR (Commission on Human Rights) mula ikasiyam ng umaga hanggang ikalabindalawa ng tanghali. At ikatlo ay ang rali ng KPML, kasama ang Partido Lakas ng Masa - Urban Poor Committee, ZOTO-GMA, at ang grupong Kadamay mula ikatlo hanggang ikalima ng hapon sa harap ng tanggapan ng NHA (National Housing Authority) at sa DHSUD (Department of Human Settlement and Urban Development).

Ang una at ikatlo ay talagang rali. Kaya isang magandang pahinga mula sa rali ang idinaos na aktibidad ng FDC.

Matapos ang unang rali ay tumuloy agad ako sa Liwasang Diokno ng CHR kung saan idinaos ang Art and Painting activity ng Women's Committee ng FDC. Dumating ako roon sa ganap na ikalabing-isa ng umaga. Bagamat nakapagpinta na ako noon, halimbawa, sa mga pader katuwang ang mga kasama sa Climate Walk ng 2014 at 2023, iyon  ang una kong solong painting. Maraming salamat sa pagbibigay ng pagkakataon. Napaisip nga ako na kung kaya ko palang gumawa ng ganoon ay ituloy ko na sa mga libreng oras ko. Tulad ng pagkatha ng tula at maikling kwento ay hasain ko na rin ang aking sarili sa pagguhit ng larawan at pagpinta sa kambas.

Kasama ko sa litrato rito ang batikang pintor na si kasamang Lito Ringor ng ZOTO, habang kinatawan naman ako sa nasabing aktibidad ng XDI (Ex-Political Detainees Initiative) at KPML bilang kanilang sekretaryo heneral.

Kumatha ako ng tula hinggil dito.

PINTA PARA SA KABABAIHAN

buti't dumalo ako sa aktibidad na iyon
ng Women's Committee ng Freedom from Debt Coalition
paksa'y isyung kababaihan at kanilang misyon
at ako'y lumahok sa pagpipintang nilalayon

matapos ang rali sa Morayta hinggil sa klima 
agad nang naglakbay ng ikasampu ng umaga
upang sa Diokno Hall ng CHR ay pumunta
upang aking madaluhan ang doo'y paanyaya

binigyan ng kambas, pintura't pinsel, napaisip
babae't lalaki'y magkatuwang, aking nalirip,
sa paglaya ng uri, ng bayan, at ng daigdig
at nagpinta akong tila makatang nagpapantig

pinasa ko bagamat iyon lang ang nakayanan
una ko mang pinta'y maipagmamalaki naman
dahil mula iyon sa puso, diwa't karanasan
bilang manunulat at abang makata ng bayan

04.28.2024

* mga litratong kuha ng makatang gala sa nasabing aktibidad

Martes, Abril 23, 2024

Pulahan

PULAHAN

ako nga ba ay isang pulahan
na dapat lang daw i-redtag naman
ngayon na ba'y isang kasalanan
ang pagkilos nang para sa bayan

may pula nga sa ating bandila
tanda ng magigiting sa bansa
na lumaban para sa paglaya
mula mananakop na Kastila

pula ang kulay ng ating dugo
pula ang dumadaloy sa puso
pag nasugatan tatapang lalo
tinalupa't balat ma'y maghalo

itayo'y makataong lipunan
karapatang pantao'y igalang
pati panlipunang katarungan
prinsipyong iyan ba'y kasalanan

pawis sa noo'y tumatagaktak
ngunit di mapagapang sa lusak
ang tulad kong Spartan na tibak
na di papayag na hinahamak

ay, siyang tunay, pulahan ako
tanda ng mapagpalayang tao
e, ano, pulahan ang tulad ko
babarilin mo ba agad ako

kung ganyan ka, ikaw ang berdugo
pumapatay ng walang proseso
mga halang ang bituka ninyo
kayong bulok nga ang pagkatao

- gregoriovbituinjr.
04.23.2024

* litrato mula sa app game na Word Connect

Lunes, Abril 15, 2024

Pangarap

PANGARAP

pinagsisikapan kong marating
ang lipunang asam ng magiting
tulad ngayon, kahit bagong gising
at ang maybahay ko'y naglalambing

paanong ginhawa'y malalasap
ng pinaglalabang mahihirap
paanong layon ay maging ganap
nang kamtin ang lipunang pangarap

tuloy ang laban ng aktibista
giya ang mga isyu ng masa
patuloy kaming nakikibaka
para sa karapata't hustisya

babaguhin itong nakagisnang
bayan ng tiwali't kabulukan
itayo'y makataong lipunang
sa masa'y dapat may kabuluhan

- gregoriovbituinjr.
04.15.2024    

Linggo, Abril 14, 2024

Kamatayan

KAMATAYAN

ang lahat ng tao'y mamamatay
isang katotohanan ng buhay
gayunman, tayo'y tigib ng lumbay
pag mahal sa buhay na'y nawalay

paano ba agad matatanggap
kung may tutuparin pang pangarap
kung sa sakuna'y nawalang iglap
o kung sa ospital na'y naghirap

ang mahalaga, noong buhay pa
noong kayo pa'y nagkakasama
ay nagsikap, nagmamahalan na
at may respeto sa bawat isa

kamataya'y di maiiwasan
masasabing buhay nga ay ganyan
marahil tanging pag-ibig lamang
ang mapapabaon sa libingan

- gregoriovbituinjr.
04.14.2024

* litrato mula sa app game na Word Connect

Sabado, Abril 13, 2024

Bukangliwayway

BUKANGLIWAYWAY

ang pagkasilang ay kapara ng bukangliwayway
ating magulang ay kaysaya't isang bagong araw
pag-uha ng sanggol ay tanda ng pag-asa't buhay
pag narinig ng iba'y palakpak at di palahaw

magsasaka'y gising na bago magbukangliwayway
paparoon na sa bukid kasama ng kalabaw
mag-aararo at magtatanim ng gintong palay
hanggang mag-uhay, pati gulay, okra, bataw, sitaw

manggagawa'y gising na sa pagbubukangliwayway
papasok sa trabaho, may panggabi, may pang-araw
sa pabrika'y binenta ang lakas-paggawang tunay
sa karampot na sahod ang metal ay tinutunaw

O, bukangliwayway, sa bawat aking pagninilay
matapos ang takipsilim, ikaw nama'y lilitaw
upang sambayanan ay gabayan, tula ko'y tulay
sa masa, tanda ng pag-asa't hustisya ay ikaw

- gregoriovbituinjr.
04.13.2024

Huwebes, Abril 11, 2024

Salin wika sa LRT2

SALIN WIKA SA LRT 2

minsang sumakay sa Cubao ng LRT2 
na balak bumaba sa estasyon sa Recto
paskil sa tren ay kinunan ko ng litrato
Ingles ay sinalin sa wikang Filipino

"Keep hands away from the door edge."
"Huwag ilagay ang kamay sa gilid ng pinto."

"Do not lean on train doors."
"Huwag sumandal sa pinto ng tren."

"Emergency brake and door open handle."
"Pangkagipitang preno at tatangnan ng pinto."

"Break cover, turn handle to apply brake..."
"Basagin ang takip, pihitin ang tatangnan para sa preno..."

"...and unlock door in emergency."
"...at para mabuksan ang pinto sa sandali ng kagipitan."

"Emergency use only."
"Gamitin lamang sa sandali ng kagipitan."

"Penalty for improper use."
"May parusa sa hindi wastong paggamit."

maraming salamat sa wastong pagsasalin
na kauna-unawa habang sakay sa tren
pag nabasa ng masa'y talagang susundin
na nasa wikang pambansang talagang atin

- gregoriovbituinjr.
04.11.2024

Gagawin ko't muling gagawin

GAGAWIN KO'T MULING GAGAWIN

gagawin ko't muling gagawin ang pagkatha
pagkat ito na'y misyon ng abang makata
sa buhay na iwi, umakda ng umakda
ng maikling kwento, sanaysay, dagli't tula

gagawin ko't muling gagawin ang magrali
pagkat tibak akong sa bayan nagsisilbi
upang lipunang asam sa madla'y masabi
upang kalagayan ng dukha'y mapabuti

gagawin ko't gagawin ang makapagturo
kung paano sa sistemang bulok mahango
ang dukha't manggagawang laging ginogoyo
ng kapitalistang tuso't trapong hunyango

gagawin kong muli't muli ang makibaka
nang masa'y kamtin ang panlipunang hustisya
sa madla'y patuloy na mag-oorganisa
upang palitan na ang bulok na sistema

gagawin ko't gagawin ang pananaludtod
habang lipunang asam ay tinataguyod
kumayod mang kumayod, kahit walang sahod
magtutugma't sukat nang walang pagkapagod

- gregoriovbituinjr.
04.11.2024

* litrato mula sa app game na Word Connect

Lunes, Abril 8, 2024

Dalawang dalagita, umano'y nalunod sa ilog

DALAWANG DALAGITA, UMANO'Y NALUNOD SA ILOG

sa ilog Calumpit, dalawang dalagita
ang natagpuang bangkay, mababahala ka
iisipin mo agad, ginahasa sila
at tinapon sa ilog na mga patay na

ngunit anang ulat, posible raw nalunod
ang dalawang dalagita roon sa ilog
wala umanong foulplay, yaon ang inabot
ng imbestigasyon, wala ba roong tanod?

mga biktima'y talagang kaawa-awa
kung kumuha sa kanila'y kalikasan nga
puso ng mga ina'y madudurog sadya
sa buhay ng anak na maagang nawala

kung may foulplay, katarungan ang ating sigaw!
sa mga magulang, taospusong pagdamay...

- gregoriovbituinjr.
04.08.2024

* ulat mula sa pahayagang Pang-Masa, Abril 8, 2024, headline, p.1, ulat, p.2

Sa ruta ng paglalakbay

SA RUTA NG PAGLALAKBAY

sa pagpasok sa trabaho't pag-uwi araw-araw
ay kabisado ko na ang ruta ng paglalakbay
kahit nagninilay, pag yaong kanto na'y natanaw
o nakapikit man, ang pagliko'y ramdam kong tunay

subalit paano kung may bago kang pupuntahan
na di mo pa kabisado ang mga daraanan
dapat marunong kang magtanong o may mapa naman
upang maiwasang maligaw sa patutunguhan

dyip man, bus, taksi't tren, na sasakyang pampasahero
o papunta ng ibang isla, lululan ng barko
o mangingibang-bansa, sasakay ng eroplano
dapat ruta mo ng paglalakbay ay mabatid mo

ako'y maglalakbay, sa ibang lugar patutungo
kaya dapat maging listo lalo't malayong dako
baka di makabalik kung doon ay mabalaho
kung batid mo ang ruta, may plano kang mabubuo

- gregoriovbituinjr.
04.08.2024

* litrato mula sa app game na Word Connect

Linggo, Abril 7, 2024

Arawang tubo, arawang subo

ARAWANG TUBO, ARAWANG SUBO

sa kapitalista, isip lagi'y arawang tubo
upang mga negosyo nila'y palaging malago
sa dukha, saan ba kukunin ang arawang subo
ginhawa't pagbabago'y asam ng nasisiphayo

ay, kitang-kita pa rin ang tunggalian ng uri
iba ang isip ng dukha't iba ang naghahari
kalagayan nila'y sadyang baligtad at tunggali
lagi nang walang ulam ang malayo sa kawali

paano nga ba babaguhin ang ganyang sitwasyon?
paanong patas na lipunan ay makamtan ngayon?
may lipunang parehas kaya sa dako pa roon?
o dukha na'y maghimagsik upang makamit iyon?

lipunang makatao'y asam naming aktibista
kaya kumikilos upang matulungan ang masa
simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka
malagot ang tanikala ng pagsasamantala

walang magawa ang mga pinunong nailuklok
pinapanatili pa nila ang sistemang bulok
panahon namang ganid na sistema'y mailugmok
at uring manggagawa'y ating ilagay sa tuktok

- gregoriovbituinjr.
04.07.2024

Miyerkules, Abril 3, 2024

Ang paskil

ANG PASKIL

habang nakasakay / sa dyip ay nakita
ang paskil sa gitnang / isla ng lansangan
nalitratuhan ko / sa selpon kamera

may pagkilos noon / ang mga babae
pagkat araw iyon / ng kababaihan
ako'y nakiisa't / lumahok sa rali

Abante Babae / yaong nakasulat
bagong samahan ba / yaong naitatag
o isang paraan / na masa'y mamulat

ngayon nga'y patuloy / sa pinapangarap
na sistemang bulok / ay ating mawaksi
at ginhawa'y damhin / ng kapwa mahirap

maitayo natin / ang bagong sistema
at isang lipunang / makataong tunay
na ang mamumuno'y / manggagawa't masa

habang nasa dyip nga'y / aking nalilirip
darating ang araw / masa'y magwawagi
kaya magsikilos, / at huwag mainip

- gregoriovbituinjr.
04.03.2024

* litratong kuha ng makatang gala habang nasa España, Marso 8, 2024

Lunes, Abril 1, 2024

Pagbabasa

PAGBABASA

di lamang kabataan ang dapat magbasa
upang mabatid ang lagay ng bansa't masa
di lamang estudyante ang dapat magbasa
upang sa pagsusulit sila'y makapasa

kahit kami mang nasa panahong tigulang
ang pagbabasa na'y bisyo't naging libangan
uugod-ugod man o nasa hustong gulang
ang pagbabasa'y pandagdag sa kaalaman

sa umaga'y bibili na agad ng dyaryo
upang mabatid ang napapanahong isyu
sa hapon nama'y magbabasa na ng libro
kahit takipsilim pa ang abutin nito

hihintayin ko pa ba ang mga bubuyog
na dumapo sa rosas upang makapupog
o magbabasa hanggang araw ko'y lumubog
kapara'y nobelang sa puso'y makadurog

pagbabasa marahil ang bisyo kong tunay
kaysa manigarilyo o kaya'y tumagay
sa pagbabasa man ay nakapaglalakbay
nagagalugad ang lugar na makukulay

- gregoriovbituinjr.
04.01.2024