Pag nag-1-2-3 ang nagpaputok ng baril

PAG NAG-1-2-3 ANG NAGPAPUTOK NG BARIL

madalas ay di nakikilala kung sino

ang minulan ng ligaw na balang kumitil

sa buhay ng bata o tinamaan nito

walang makapagturo kung sino ang dahil

o kaya'y nagwa-wantutri o tumatakbo

yaong suspek sa pagpapaputok ng baril

dapat maging alerto ngayong Bagong Taon

baka may matamaan ng ligaw na bala

dapat managot ang may kagagawan niyon

lalo kung may nabiktima, may nadisgrasya

paano kaya kung sa anak mo bumaon

ang balang ligaw, tiyak sigaw mo'y hustisya!

pag nagwantutri ang nagpaputok ng baril

paano pa kaya tiyak siyang madakip

bago pa mangyari, dapat siyang mapigil

upang ating mga anak ay di mahagip

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

Mag-ingat sa Paputok na Goodbye Daliri

MAG-INGAT SA PAPUTOK NA GOODBYE DALIRI

ah, mag-ingat sa paputok na samutsari

baka matamaan at biglang mapalungi

may Sinturon ni Hudas, Bin Laden, Kabasi,

may Bawang, Goodbye Philippines, Goodbye Daliri

bata pa ako'y kayrami nang naputukan

ng labintador na anong lalakas naman

kayrami ngang isinugod sa pagamutan

pati ligaw na bala ay may natamaan

panoorin ang balita sa telebisyon

kasiyahang nauwi sa disgrasya'y komon

mga naputuka'y tila bata-batalyon

ganyan madalas ang ulat pag Bagong Taon

naroo't tangan ng kanyang Lola ang kamay

ng apo na nagmistulang bawang at gulay

naputukan ng Super Lolo, ay, kaylumbay

kinabukasan niya'y nasayang na tunay

di man iyon tinawag na Goodbye Daliri

mapapaisip ka kapag gayon ang sanhi

kapitalista lang ang tumubo't nagwagi

di nila sagot ang nawalan ng daliri

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

* litrato mula sa google

12.31.23 (Sa huling araw ng taon)

SA HULING ARAW NG TAON

pinagmasdan ko ang kalangitan

maulap, nagbabanta ang ulan

bagamat umaaraw pa naman

butas na bubungan na'y tapalan

bagamat kaunti lang ang handa

mahalaga tayo'y mapayapa

ramdam ang saya sa puso't diwa

kahit walang yaman at dalita

mamayang gabi'y magpapaputok

uulan ng sangkaterbang usok

na talagang nakasusulasok

habang Bagong Taon na'y kakatok

mag-ingay lang tayo't magtorotot

magbigayan, walang pag-iimbot

pawang saya sana ang idulot

ng Bagong Taon, hindi hilakbot

wala sanang salbaheng bibira

iputok ang baril na kinasa

wala na sanang ligaw na bala

na magliliparan sa kalsada

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

12.31.23 (Sa Bisperas ng Bagong Taon)

12.31.23

SA BISPERAS NG BAGONG TAON

nais kong magbilin sa bisperas ng Bagong Taon

huwag magpaputok ng baril, pakinggan mo iyon

ah, kayrami nang batang nakitil ang buhay noon

hustisya ang sigaw sa alaala ng kahapon

halina't Bagong Taon ay salubunging masaya

na walang batang natamaan ng ligaw na bala

magkita, kumustahan, buhay ay bigyang halaga

buting huwag magpaputok kaysa makadisgrasya

ayon sa tradisyon, dapat yanigin ng paputok

ang Bagong Taon sa kanyang pagdatal at pagpasok

upang kamalasan daw ay palayasin sa usok

subalit kayrami nang nadisgrasya't nangalugmok

ilan na bang bata ang naputulan ng daliri

dahil lamang nagpaputok, labintador ang sanhi

ligaw na bala pa'y nakapatay, nakamumuhi

paano ba wawakasan kung tradisyon na'y mali?

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/bansa/2021/01/01/2067529/12-anyos-patay-sa-ligaw-na-bala-ngayong-bagong-taon-injuries-bumaba-ng-85

http://www.bomboradyo.com/news/top-stories/item/38120-sana-wala-nang-madagdag-sa-22-stray-bullet-victims

https://www.rappler.com/nation/79744-christmas-new-year-stray-bullet-incidents/

Bata sa Gaza, hanap ni Santa

BATA SA GAZA, HANAP NI SANTA

walang Pasko sa Gaza

dumating man si Santa

mga bata'y wala na

ibibigay ni Santa'y

regalo sa kanila

ngunit nasaan sila?

mga bata'y patay na?

natamaan ng bala?

nabagsakan ng bomba?

inosente'y biktima

mga bata'y wala na

napaluha si Santa

- gregoriovbituinjr.

12.25.2023

* litrato mula sa fb page na Tribung Tagalog na nasa kawing na:  https://www.facebook.com/photo/?fbid=1397063814529032&set=a.101671560734937

Salamat, kasama

SALAMAT, KASAMA

salamat, kasama, sa magandang mensahe

sapagkat pinasaya ako ngayong gabi

sadyang tulad nating tibak ay nagsisilbi

sa uri't bayan upang bansa'y mapabuti

magpatuloy lang tayo sa pakikibaka

laban sa pang-aapi't pagsasamantala

bilang tibak na Spartan ay makiisa

ng buong puso't giting sa laban ng masa

magbasa-basa, magpakahusay, magsanay

patuloy na gampanan ang adhika't pakay

kumilos at magpakilos, tayo ay tulay

upang laban ng obrero'y ipagtagumpay

salamat, kasama, sa buhay at layunin

sapagkat adhika'y sinasabuhay natin

na bulok na sistema'y tuluyang baguhin

at tayo'y sama-samang kumikilos pa rin

- gregoriovbituinjr.

12.19.2023

Ang pakay

ANG PAKAY

pagod ang dama sa bawat hakbang

matapos ang mahabang paglinang

ng mga saknong at taludturan

na gintong uhay ang pakinabang

patuloy lang sa pakikibaka

nang kamtin ang asam na hustisya

na matagal nang hikbi ng masa

na kaytagal ding sinamantala

kaya naritong iginuguhit

ang labanang abot hanggang langit

ang tibak ay nagpapakasakit

nang ginhawa ng masa'y makamit

nawa makata'y di lang magnilay

o kathain ang sugat ng lumbay

kundi ipalaganap ang pakay:

uring manggagawa'y magtagumpay!

- gregoriovbituinjr.

12.18.2023

Sinong dakila o bayani?

SINONG DAKILA O BAYANI?

sino nga ba ang tinuturing na bayani?

yaong dakilang taong sa bayan nagsilbi?

lagay ng bayan ba'y kanilang napabuti?

tulad nina Rizal, Bonifacio't Mabini?

O.F.W. ay bayaning di kilala

na nagsasakripisyo para sa pamilya

sa ibang bansa sa kakarampot na kita

mapakain, mapag-aral ang anak nila

bayaning manggagawa, bayani ng bayan

buhay nila'y inspirasyon sa mamamayan

na ipaglaban ang hustisyang panlipunan

nang lumaya ang bayan sa tuso't gahaman

di lang dayuhan ang kalaban nitong bansa

kundi mismong kababayan ngunit kuhila

tulad ng pulitikong nagsisilbi kunwa

ngunit sa kabang bayan ay nananagasa

mahirap man ang magpakabayani ngayon

tinuring raw na bayani'y patay na noon

gayunpaman, kunin ang aral ng kahapon

mabuting gawa nila'y gawing inspirasyon

- gregoriovbituinjr.

12.17.2023

Kawikaan sa kwaderno

KAWIKAAN SA KWADERNO

"The least I can do is speak out for those who cannot speak for themselves." 

~ kawikaan sa pabalat ng isang kwaderno

nabili ko sa Benguet ang kwadernong iyon

dahil anong ganda ng kawikaan doon

marahil tibak din ang nagsalita niyon

na may tapang kapara ng oso o leyon

ang tangi kong magagawa'y ang magsalita

para sa tinanggalan ng tinig, dalita,

maliliit, vendor, babae, manggagawa,

magsasaka, pinagsamantalahang sadya

kawikaang sinasabuhay na totoo

kaya kwadernong yao'y iniingatan ko

makabuluhang patnubay sa pagkatao, 

pangarap, hustisya, karapatan, prinsipyo

kung may gayong kwaderno pa'y aking bibilhin

upang ipangregalo sa kapwa ko man din

nang maging gabay din nila ang diwang angkin

upang api't sadlak sa putik ay hanguin

- gregoriovbituinjr.

12.17.2023

Sama-samang pagkilos

SAMA-SAMANG PAGKILOS

pag-uwing bahay galing sa rali

animo'y di pa rin mapakali

rali nama'y di kawili-wili

gutom lang lalo't walang pambili

subalit rali ay mahalaga

upang maipaabot sa masa

at gobyerno ang isyu talaga

may rali dahil nakikibaka

kaytaas ng presyo ng bilihin

tulad ng gulay, bigas, pagkain

pangangailangang pangunahin

na araw-gabi nating gastusin

karapatan nating manuligsa

kung pinuno'y kuyakoy lang sadya

barat ang sahod ng manggagawa

walang disenteng bahay ang dukha

tuloy ang sama-samang pagkilos

kung may inapi't binubusabos

labanang ito'y dapat matapos

kaya maghanda sa pagtutuos

- gregoriovbituinjr.

12.13.2023

Gawad

GAWAD

taospuso pong pasasalamat

sa Human Rights Pinduteros Award

patuloy lang akong nagsusulat

wala mang gantimpala o gawad

lagi akong lilikha't kakatha

ng mga sanaysay, kwento't tula

hinggil sa maraming isyu't paksa

ng madla, manggagawa't dalita

tula ko'y tulay sa karapatan

ng karaniwang tao, ng bayan,

ng naaapi't niyuyurakan

patama rin sa tuso't gahaman

ang gubat ay di laging mapanglaw

may sisilay ding bukangliwayway

karapatang pantao'y isigaw

tara, atin itong isabuhay

salamat po sa gawad na ito

na talagang tagos sa puso ko;

para sa karapatang pantao

muli, maraming salamat, thank you

- gregoriovbituinjr.

12.02.2023

* isa ang may-akda sa mga ginawaran ng Human Rights Pinduteros Choice Award, gabi ng Disyembre 1, 2023

* ang mga litrato'y kuha ng kanyang maybahay

Lumiham at bumago ng buhay

LUMIHAM AT BUMAGO NG BUHAY

minsan, kailangan mong magsulat ng liham

at may mapagsabihan ka ng inaasam

baka iyon ang kailangan nang maparam

ang iyong mga sulirani't agam-agam

isulat mo ang iyong mga saloobin

o kung mayroong mabigat na suliranin

bawat problema'y may kalutasan, isipin

mo ito, at sa wastong tao'y talakayin

kahit nga sa pahayagan, may kolumnista

na nagbibigay ng payo sa may problema

o sa anumang institusyon, lumiham ka

malay mo, may nagbasa, isa man, pag-asa

simulan mo sa unang hakbang ang pangarap

sa kapwa'y tumulong nang walang pagpapanggap

baka may buhay kang mabago sa paglingap

at pagliham upang makaraos sa hirap

papel at plumang tangan mo'y iyong isulong

baka sa liham mo, kapwa mo'y makabangon

o sa kinasadlakang putik makaahon

liham mo, munti man, ay malaki nang tulong

- gregoriovbituinjr.

10.02.2023

Pana, panagip, panaginip

PANA, PANAGIP, PANAGINIP

napanaginipan kong ako'y pinapana

ngunit anong panagip ko nang di tumama

sa katawan ang dusa't hirap ng timawa

nang di danasing muli ang lumbay at luha

tila gising na gising habang nagaganap

ang frat war na di maawat, walang paglingap

sa bawat isa, idudulot lang ay hirap

sa kaloobang katwiran ay di matanggap

bakit ba ganyang samahan ay itinayo?

upang depensa mo sa bully, gago't uto?

kung mapatay mo pa'y titira ka sa hoyo

pamilya'y kawawa't dinulot mo'y siphayo

anong panagip ko sa pana't pananakit?

sa panaginip sana'y magising na ulit

ang pagpapakatao'y di dapat mawaglit

at huwag hayaang laya'y maipagkait

- gregoriovbituinjr.

10.01.2023

* hoyo - salitang pabalbal sa kulungan

Noong unang panahon

NOONG UNANG PANAHON

noong unang panahon, / may isang pulitiko

na ugali'y magaspang / sa karaniwang tao

kaibang paglilingkod / ang ginagawa nito

tila baga negosyo / ang dapat ay serbisyo

sa presyong limangdaan / ay kanya raw nabili

ang prinsipyo ng dukha't / mga masang botante

tila ba walang paki / sa kanyang sinasabi

pang-uuto pa niya'y / ipinagmamalaki

kaya katiwalian / ay laganap sa bayan

kumpare't negosyante'y / kanyang kinikilingan

negosyo'y naglipana, / walang pangkalusugan

gusali'y nagtayugan, / hubad ang paaralan

mula sa dinastiyang / pulitikal din siya

dating meyor ang ama, / ina'y gobernadora

ang asawa'y may-ari / ng maraming pabrika

habang ang sahod naman / ay kaybabang talaga

bayang ito'y ginawa / nang basahan ng trapo!

sinong dapat sisihin? / yaong masang bumoto?

prinsipyo'y pinagpalit / sa limangdaang piso?

upang sang-araw man lang / dusa'y ibsang totoo?

sa sunod na halalan / ano nang magaganap?

bakit mga tiwali'y / tuloy sa paglaganap?

dapat ang taumbayan / ay talagang mag-usap

baguhin ang sistemang / sa kanila'y pahirap

- gregoriovbituinjr.

09.29.2023

Tula't tanong

TULA

pag masakit ang ulo ko, lunas dito'y pagtula

pag masakit ang buong kalamnan, ako'y tutula

sa hirap ng kalooban, ang hingahan ko'y tula

pag nais ko ng pahinga, ang pahinga ko'y tula

sa tambak na trabaho, tula na'y aking pahinga

sa pagod kong katawan, tula'y pinakapahinga

kaya ako'y humihingi sa inyo ng pasensya

kung tumula na naman ako sa inyong presensya

TANONG

bakit may taong sinasayang ang buhay sa bisyo

at sa gawaing masasama, di magpakatao

bakit may mga taong nais lang makapanloko

at buhay na'y inilaan sa gawaing ganito

sa paggawa ng mali, sila ba'y napapakali

wala na bang budhing sa kanila'y namamayani

halina't tuklasin natin anong makabubuti

para sa kapwa, panlahatan, di lang pansarili

- gregoriovbituinjr.

09.27.2023

Ang tindig

ANG TINDIG

inalay ko na para sa bayan at kalikasan

para sa katarungan at makataong lipunan

ang sarili, ito'y matagal na pinag-isipan

prinsipyo itong yakap-yakap hanggang kamatayan

ayokong sayangin yaring buhay sa mga bisyo,

sa pagyaman, o pagsasasamantala sa kapwa ko

ayokong sayangin ang buhay sa mga di wasto

ayokong mamuhay sa sistemang di makatao

kumikilos akong tinataguyod ang hustisya

na tanging iniisip ay kapakanan ng masa

simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka

labanan lahat ng uri ng pagsasamantala

sa paglilingkod sa bayan, buhay ko'y nakaugat

walang bisyo kundi sa masa'y maglingkod ng tapat

ganyan lang ako, di pansarili kundi panlahat

sa bawat hakbang, iyan ang laging nadadalumat

- gregoriovbituinjr.

09.27.2023

Kung

KUNG

Kung mayroong katahimikin

Ngunit walang kapayapaan

Ito'y hanggang tainga lang

Di pa sa kalooban.

- gregbituinjr.

09.18.2023

Hustisya sa batang pinaslang ng ama!

HUSTISYA SA BATANG PINASLANG NG AMA!

karima-rimarim ang ginawa ng isang tatay

sa anak na babaeng binugbog niya't naratay

sa ospital, ilang araw lang, bata na'y namatay

sa balitang iyon, manggagalaiti kang tunay

sariling anak, pinatay! dapat sa kanya'y bitay!

si Catherine Joy o C.J. ay edad pitong taon

kung may kasalanan man, bakit siya ginanoon?

dahil sa sukling di naibigay sa tatay niyon

ay sinaktan ng amang walang anumang hinahon

walang banggit sa ulat kung ama sa droga gumon

tiyak marami pang pangarap ang nasabing bata

subalit ngayon, naglaho na iyong parang bula

di pa nadarakip ang ama, ayon sa balita

sana'y sumuko na siya't panagutan ang sala

HUSTISYA PARA KAY C.J. na kay-agang nawala!

- gregoriovbituinjr.

09.13.2023

Nakaligtas sa 'salvage'

NAKALIGTAS SA 'SALVAGE'

sa ulat, dinukot ng mga suspek ang biktima

pinagbabaril, sa puting S.U.V. inilulan

at ang biktima'y itinapon sa gilid ng daan 

nagpatay-patayan kaya sa 'salvage' nakaligtas

ang 'salvage' ay di Ingles na ibig sabihin ay 'save'

kundi salitang nagmula sa Kastilang 'salvaje'

ibig sabihin, biktima'y talagang sinalbahe

na buong pagkatao'y pinuntirya ng salbahe

marahil ang apat na suspek ay inutusan lang

dahil baka biktima'y marami nang nalalaman

o baka biktima'y kasama sa mga kalaban

sa mga gaya nila'y mayroon palang digmaan

di natin alam, batay lang sa nabasang balita

sa pahayagan, biktima'y nakaligtas pang sadya

pag-'salvage' ay gawaing di patas, kasumpa-sumpa

pamilya ng biktima'y tiyak tigib ang pagluha

- gregoriovbituinjr.

09.10.2023

* balita mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Setyembre 9, 2023, pahina 1 at 9

Mag-ingat sa mapagsamantala!

MAG-INGAT SA MAPAGSAMANTALA!

mag-ingat lagi, bilin ni nanay

sa may trabaho niyang panganay

at baka buwitre'y sumalakay

iniingatang puri'y maluray

karima-rimarim na balita

isang pasahero'y ginahasa

ng rider, sinamantalang sadya

ang babaeng lasing, nanghihina

imbes na ihatid sa tahanan

sa motel dinala ng haragan

ang babaeng di na naingatan

ang puri dahil sa kalasingan

sa gimik nanggaling ang babae

ng madaling araw sa Malate

kaya ingat lagi, mga Ate

at baka malapang ng buwitre

hanap ng babae ay hustisya

sana ito'y kanyang makamtan pa

ito'y malaking aral sa iba

pag-iingat, isipin tuwina

- gregoriovbituinjr.

09.08.2023

* "Babaeng pasahero, ni-rape ng rider", ulat mula sa Pilipino Star Ngayon, Setyembre 8, 2023, pahina 1 at 6

Ilitaw sina Jonila at Jhed!

ILITAW SINA JONILA AT JHED!

isa na namang balitang sadyang nakalulungkot

dalawang environmental activists ang dinukot

bakit nangyayari ang ganito? nakatatakot!

dahil ba tinutuwid nila ang mga baluktot?

nais ay makataong pagtrato sa kalikasan

na tutok ay isyung Manila Bay at karagatan

pati mga reklamasyong apektado ang bayan

subalit sila'y iwinala sa Orion, Bataan

nangyari'y huwag nating ipagsawalang-bahala

baka di iyan ang huli, o iyan ang simula?

krisis sa karapatang pantao na'y lumalala

ang pagwala sa kanila'y sadyang kasumpa-sumpa

kaybata pa nila, edad bente dos, bente uno

sadyang ginigipit na ang karapatang pantao

sinisigaw namin, sana'y mapakinggang totoo:

ilitaw sina Jonila Castro at Jhed Tamano!

- gregoriovbituinjr.

09.08.2023

* Para sa detalye, basahin ang mga kawing na:

https://web.facebook.com/photo/?fbid=320724156991942&set=a.275240728206952

at https://web.facebook.com/photo/?fbid=682765210554525&set=a.620597136771333

Paglagay sa tahimik sa magulong mundo

PAGLAGAY SA TAHIMIK SA MAGULONG MUNDO

pag lumagay ka sa tahimik, ikinasal

ka na katuwang ang tangi mong minamahal

wala nang barkada, bisyo, babae't sugal

kundi sa pamilya iinog ang pag-iral

nasa tahimik, pulos trabaho't tahanan

si misis man ay lagi kang tinatalakan

sweldo'y laan na sa anak, hapag-kainan,

edukasyon, bayad-utang, kinabukasan

ngunit naiba ang paglagay sa tahimik

nang mauso ang tokhang, mata'y pinatirik

kayraming natakot, iba'y di makaimik

mahal ay biktima ng balang anong bagsik

ang mahal na asawa o anak, tinokbang!

kinatok sa tahanan, naging toktok, bangbang!

nangyari'y walang proseso, basta pinaslang!

sinong mananagot, sino ang mga aswang?

nag-iiba ang kahulugan ng salita

saanmang panaho'y nadarama sa wika

nilagay sa tahimik, pinaslang na sadya

pinatahimik ng walang kaawa-awa

- gregoriovbituinjr.

09.08.2023

Kung babangon lang tayo

KUNG BABANGON LANG TAYO

kung babangon lamang tayo

kung kapitbisig lang tayo

kung nagkakaisa tayo

babagsak ang mga tuso

ah, huwag natin hayaang

tayo'y pagsamantalahan

ng burgesya't mayayaman

at naghaharing iilan

dahil di nagkakaisa

ay naaping isa-isa

kung di pa rin magkaisa

lalagi pa ring mag-isa

ah, kung tayo'y babangon lang

ay lalagpak ang gahaman

bundatin silang tuluyan

hanggang pumutok ang tiyan

tara, tayo'y magsibangon

at magsikilos sa layon

bunutin na natin ngayon

ang pangil ng mga leyon

- gregoriovbituinjr.

08.24.2023

* litrato mula sa google

I-repeal ang Oil Deregulation Law! Oil Regulation Act, Isabatas!

I-REPEAL ANG OIL DEREGULATION LAW!

OIL REGULATION ACT, ISABATAS!

pagkukunwari lang ba ang lahat?

kunwa'y isip-isip ng paraan

laban sa patuloy na oil price hike

batas ang Oil Deregulation Law

kaya di mapigil ng gobyerno

ang pagsirit pataas ng presyo

liban kung batas na ito'y i-repeal

ang pagtaas ng presyo'y mapipigil

pati kapitalistang mapaniil

Oil Regulation Act na'y isabatas!

iyan ang talagang paraang patas

at sa masa'y masasabing parehas

negosyante man ay may maipintas

ang tanong: magagawa kaya nila?

kung tatamaan ang kapitalista

baka mawalan sila ng suporta

sa ambisyon nilang pampulitika

- gregoriovbituinjr.

08.13.2023

* tugon ng makatang gala sa editoryal ng pahayagang Bulgar, Agosto 6, 2023

Imbes plastik na balutan, ibalik ang garapa!

IMBES PLASTIK NA BALUTAN, IBALIK ANG GARAPA!

madalas akong bumili ng bitaminang iyon

na nakalagay sa bote, ngunit wala na ngayon

at sasabihin ng tindera, "Walang istak niyon

eto na lang na nakabalot, at iyan ang meron!"

tadtad na ng basurang plastik ang kapaligiran

ginagawa ng kumpanya'y tila kabaligtaran

sa botika'y wala nang mga garapang lalagyan

pulos nakaplastik na ang bibilhin mong tuluyan

bukod sa magastos na't mas mahal ang binibili

bawat tableta'y sa plastik siniksik, anong paki

nga ba nila kung sa basurang plastik mahirati

ganitong puna sana'y huwag namang isantabi

anong gagawin kung kumpanya mismo ang may gawa

pinararami ang basura nilang nililikha

mabuti pang nasa bote ang bitaminang sadya

upang mabawasan ang basurang plastik na likha

mungkahi ko'y ibalik ang garapa sa botika

upang paglagyan ng tableta, lalo't bitamina

ikampanya natin nang mabawasan ang basura

imbes na plastik na balutan, ibalik ang garapa!

- gregoriovbituinjr.

08.10.2023

Paumanhin kung tula'y nakabartolina

PAUMANHIN KUNG TULA'Y NAKABARTOLINA

pagpasensyahan na ninyo ang aking tula

na nakabartolina sa sukat at tugma

mahalaga nama'y ang naririyang diwa

bakasakaling mayroon kayong mapala

pagkat kinahiligan ko ang pagsusukat

nagbibilang ng pantig habang nagsusulat

tinitiyak kung nagtutugma ba ang lahat

hanggang madama na ang ngalay at pulikat

baka kaya bihira ang mag-like sa post ko

nauumay na sa tula ko, sa tulad ko

kaya paumanhin kung katha ko'y ganito

nakakalaboso sa iisang estilo

pag piniga ang utak ay agad lalabas

ang pawis at dugo gayong di naman pantas

habang pinapangarap ang lipunang patas

kung saan ang bawat isa'y pumaparehas

paumanhin kung tula'y nakabartolina

sa tugma't sukat, tila tinanikala pa

pag naramdaman ko ang presensya ng masa

sa anumang paksa'y palalayain sila

- gregoriovbituinjr.

07.25.2023

Salamisim

SALAMISIM

nais kitang puntahan

sa yungib ng kawalan

bakit lagi ka riyan

sa putik at karimlan?

nais kitang makita

at kukumustahin ka

agila ka pa rin ba?

o isa ka nang maya?

madalas ka raw lugmok

at walang maisuksok?

ginhawa'y di maarok

sa trabahong pinasok?

kahapon ay kahapon

iba na ang panahon

kaisa ka sa layon

kaya kita'y magtulong

lalaban tayong sabay

sa mga tuso't sinsay

sa apoy maglalantay

ang kamao't palagay

pahalikin sa lupa

ang gahamang kuhila

at iligtas ang dukha

sa palamara't linta

- gregoriovbituinjr.

07.01.2023

Isang kaso ng OSAEC

ISANG KASO NG OSAEC

isa pang kaso ng OSAEC ang napabalita

o Online Sexual Abuse and Exploitation of Children

sa sex video chat, ina'y ginamit ang mga bata

buti't ang nanay, ayon sa ulat, ay nahuli rin

upang magkapera lang, pinagsasamantalahan

ang mga anak, na katwiran, di naman nahipo

ang katawan ng anak kundi pinanood lamang

ganito ba'y tamang katwiran, nakasisiphayo

kayraming ikakaso sa nanay na siyang utak:

Anti-Online Abuse and Exploitation of Children Act,

ang Anti-Child Abuse Law, ang Cybercrime Prevention Act,

pati na Expanded Anti-Trafficking in Persons Act

dapat batid ng mamamayan ano ang OSAEC

ganitong krimen sa batas natin na'y natititik

parang halik ni Hudas ang sa anak binabalik

habang sa pera ng kostumer ay sabik na sabik

- gregoriovbituinjr.

06.22.2023

* mga ulat mula sa pahayagang Pang-Masa, Hunyo 22, 2023, p. 1-2, at Pilipino Star Ngayon, Hunyo 22, 2023, p. 1 at p. 8

Hina, Hinala, Hinalay

HINA, HINALA, HINALAY

aba'y grabe ang balitang iyon
dalagang labingsiyam na taon
yaong "hinihinalang hinalay
itinali sa puno, pinatay"

sinamantala ang kahinaan
ng mutyang marahil walang muwang
na mangyayari iyon sa kanya
gayong pupuntahan ay pagsamba

bakit kaya ang dalagang iyon
ay pinaslang ng pagayon-gayon
sinumang gumawa'y walang budhi
sa mundo'y di dapat manatili

dapat ang salarin na'y madakip
ang kanyang mundo na'y sumisikip
tiyak, nagmamahal sa biktima
ngayo'y humihiyaw ng hustisya!

- gregoriovbituinjr.
06.21.2023

* ulat at larawan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Hunyo 20, 2023

Sa Araw ng Kalayaan

SA ARAW NG KALAYAAN

ang Araw ng Kalayaan sa atin ay pamana

ng mga ninunong kilala at hindi kilala,

ng mga bayaning dinarakila sa tuwina,

dahil laya ng bayan ay ipinaglaban nila

Araw ng Kalayaan, malaya nga ba ang bayan?

bakit dukha'y laksa-laksa? mayaman ay iilan

sa ngalan ng progreso'y sinira ang kalikasan

nagtayo nga ng tulay, bundok ay kinalbo naman

lumaya nga sa mga mananakop na banyaga

ngunit di sa burgesya't kapitalistang kuhila

di pa rin mabayarang tama ang lakas-paggawa

nayuyurakan pa rin ang karapatan ng dukha

may deklarasyon kaya may Araw ng Kalayaan

nariyan pa rin ang mapagsamantalang iilan

Liberty, Freedom, Independence pa ri'y ipaglaban!

hanggang kamtin ang asam na makataong lipunan!

- gregoriovbituinjr.

06.12.2023

Mag-ingat sa tibani at/o tibari

MAG-INGAT SA TIBANI AT/O TIBARI

kumpara sa halibyong o fake news ay anong tindi

ng panlilinlang na gawain ng mga tibani

at/o tibari na sa panloloko nawiwili

katulad ng matamis magsalitang trapo't imbi

kapara'y langgam kung magsalita sila't mangako

upang boto nati'y makuha ng trapong hunyango

na pag nanalo na sila'y talagang napapako

sa matamis nilang salita masa'y nabubuslo

gagawin daw bente pesos ang isang kilong bigas

pabababain daw ang presyo ng kilong sibuyas

kalaban daw ng korapsyon at magiging parehas

sila daw ang dapat mahalal pagkat sila'y patas

buti pa ang tibalyaw pagkat totoong balita

at di halibyong o fake news na sadyang mapanira

sa Kartilya ng Katipunan mababasang sadya

yaong: "Sa taong may hiya, salita'y panunumpa."

tingnan na lang ang kahulugan nila ng progreso

gawin daw ang Kaliwa Dam nang magkatubig tayo

nagtatayo ng tulay kaya bundok ay kinalbo

lupa'y minina upang tao raw ay umasenso

kaya mag-ingat tayo laban sa mga tibani

at/o tibari, kumbaga layon nila'y mang-onse

upang kumita o mahalal, ganyan ang diskarte

pagkat gawain na nilang tao'y sinasalbahe

- gregoriovbituinjr.

06.11.2023

* nasaliksik mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 1248

Fourth, di last, Monday ng Hulyo ang SONA

FOURTH, DI LAST, MONDAY NG HULYO ANG SONA

di totoong every last Monday of July ang SONA

di iyon tulad ng laging sinasabi ng iba

lalo't maraming namamatay sa maling akala

sa batas, SONA'y every fourth Monday of July pala

kongkretong pagsusuri sa kongkretong kalagayan

ang gabay na aral sa pagsusuri sa lipunan

minsan ay may fifth Monday, di man madalas, ang buwan

lalo't Monday ay may twenty-nine, thirty o thirty-one

kaya ang SONA ay di laging last Monday ng July

minsan kailangan talaga itong matalakay

nagsusuri lamang tayo pagkat di mapalagay

pag may nagsasabing SONA ay last Monday ng July

ngayong taon nga, SONA'y tumapat ng bente-kwatro

gayong last Monday ng July ay petsa trenta'y uno

dito pa lang ay kita na natin anong totoo

every fourth Monday ng July ang SONA ng Pangulo

kaya dapat paghandaan ang malaking pagkilos

upang ipabatid ang isyu ng obrero't kapos

kung paano bang kahirapan nila'y matatapos

mga panawagan nati'y maunawa'y tumagos

- gregoriovbituinjr.

06.10.2023

Sa sama-samang pagkilos magtatagumpay

SA SAMA-SAMANG PAGKILOS MAGTATAGUMPAY

di ako naghihintay sa sinumang manunubos

na di darating, laksa-laksa ang naghihikahos

na obrero't masang patuloy na binubusabos

katubusan nila'y mula sama-samang pagkilos

sagipin ang uri mula sa pagsasamantala

ng uring kapitalista, elitista, burgesya

mamatay man ako'y may patuloy na mag-aalsa

hangga't may tusong mang-aapi't bulok ang sistema

walang Superman, Batman, Robin, o iisang tao

ang tutubos sa aping uri kundi kolektibo

nilang pagkilos upang pangarap ay ipanalo

maitayo ang asam na lipunang makatao

O, manggagawa't dukha, ngayon ang tamang panahon

upang magkaisang iguhit sa historya ngayon

ang pagbaka't maipagwagi ang lipunang layon

pag watak-watak tayo'y di natin kakamtin iyon

huwag umasa sa manunubos na di darating

na may mahikang lahat tayo'y biglang sasagipin

tanging asahan ay sama-samang pagkilos natin

bilang uri upang makataong sistema'y kamtin

- gregoriovbituinjr.

06.08.2023

Pangarap

PANGARAP

oo, pinangarap ko ring gumanda yaring buhay

ngunit di pansarili kundi panlahatang tunay

uring manggagawa't dukha'y giginhawa ng sabay

dahil bulok na sistema'y nabaon na sa hukay

yaman sa mundo'y aanhin kung mamamatay ka rin

buti nang may pinaglalaban kang prinsipyong angkin

punong-puno man ng sakripisyo'y may adhikain

upang lipunang makatao'y maitayo natin

at pagka gayon, alam mong nasa landas kang wasto

sayang lamang kung mayaman kang lagi sa kasino

sayang ang buhay kung nagdodroga lang o may bisyo

minsan ka lang mabuhay, kaya tumpak na'y gawin mo

aanhin mo ang magandang buhay kung nangmamata

ng dukha, at sa kapwa tao'y nagsasamantala

gusto mong pulos sarap? ay, sige lang, sumige ka

habang kami'y patuloy sa paghanap ng hustisya

ako'y isinilang na di para lang sa sarili

kundi para sa uri't bayan ay makapagsilbi

ako'y aktibistang Spartan na di mapakali

sa pag-iral ng pagsasamantala't pang-aapi

kaya huwag mong hanapin sa akin ang di ako

o ako'y iuugit mo sa nais mong modelo

tanggapin mong aktibista akong taas-kamao

pagkat ako na'y ganyan, ako iyan, iyan ako

- gregoriovbituinjr.

06.08.2023

Bente pesos na bigas, trenta pesos na kanin

BENTE PESOS NA BIGAS, TRENTA PESOS NA KANIN

bente pesos na bigas / ang pangako sa atin

pangako sa eleksyon / ay di na ba kakamtin?

boladas lang ba iyon / na pang-uto sa atin?

habang trenta pesos na / ang isang tasang kanin

ito ba'y isang aral / sa dukhang mamamayan?

mga trapo'y nangako / sa turing na basahan?

upang manalo lamang / sa nangyaring halalan

nabulag sa pangako / ng trapo't mayayaman?

ay, ano nang nangyari? / nagpabola't nabola?

matagal nang pag-iral / ng trapong pulitika?

kung dati limangdaang / piso raw bawat isa

ngayon naman ay naging / libo na, totoo ba?

trenta pesos ang kanin, / bente pesos na bigas

ang pangako sa masa, / pangako ba ng hudas?

na sadyang ipinako? / kamay kaya'y maghugas?

masabunan pa kaya? / at sa puwet ipunas?

- gregoriovbituinjr.

05.29.2023

Nilay sa karapatan

NILAY SA KARAPATAN

mahalaga ang pinag-usapan

sa asembliya kong dinaluhan

hinggil sa pantaong karapatan

at samutsaring isyung pambayan

dito'y sinikap kong magsalita

at ibahagi ang nasa diwa

lalo na karapatan ng madla

pati na ang usaping pangwika

nagbahagi sa mga sirkulo

sa bawat isyu sa bawat grupo

sayang naman kung napipi ako

sinabi ang nasasaisip ko

makinig ka muna sa umpisa

at pag may pagkakataon ka na

basta umangkop sa isyu't linya

magsalita't makikinig sila

ganyan naman dapat pag may pulong

huwag sa sulok bubulong-bulong

magsalita baka makatulong

upang di tayo mag-urong-sulong

- gregoriovbituinjr.

05.29.2023

Ang mga awitin ng Sining Dilaab

ANG MGA AWITIN NG SINING DILAAB

ang mga awitin / ng Sining Dilaab
ay talagang dama / at talab na talab
sa puso't diwa ko'y / sadyang nagpaalab
awiting para bang / dyamante't dagitab

magpatuloy tayo / sa pakikibaka
para sa human rights, / para sa hustisya
maraming salamat / sa alay n'yong kanta
para sa obrero, / sa dukha, sa masa

taas-kamao pong / ako'y nagpupugay
sa Sining Dilaab / sa kantang kayhusay
tapik sa balikat / sa di mapalagay
tanging masasabi'y / mabuhay! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
05.28.2023

* ang Sining Dilaab ay grupo ng mang-aawit na nakabase sa Cebu
* ang dilaab ay Cebuano sa liyab, lagablab    

Thesis ng dukha sa Taliba ng Maralita

THESIS NG DUKHA SA TALIBA NG MARALITA

wala tayo sa akademya ngunit nag-aakda

ng samutsaring sanaysay, balita, kwento't tula

thesis sa mahalagang paksa'y pilit ginagawa

kaya nga meron tayong Taliba ng Maralita

na pahayagan ng dukha sa ilang komunidad

upang kahit mahirap, ipakitang may dignidad

ang thesis o pagsusuri ng dukha'y mailantad

kung bakit ba buhay nila sa mundo'y di umusad

hangga't may Taliba ng Maralita'y magpatuloy

sa pakikibaka, ang duyan man ay di maugoy

nagtitiyaga upang di malubog sa kumunoy

ng hirap na dulot ng tusong pakuya-kuyakoy

Taliba'y saksi sa bawat patak ng dugo't pawis

ng manggagawa't dukhang patuloy na nagtitiis

dito nilalathala ang kasaysayan at thesis

kung paanong manggagawa't dukha'y magbigkis-bigkis

- gregoriovbituinjr.

05.22.2023

* ang Taliba ng Maralita ang opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML) na nalalathala ng dalawang beses kada buwan

Kailan matitigil ang mga balitang murder?

KAILAN MATITIGIL ANG MGA BALITANG MURDER?

ngayong araw, sa isang dyaryo pa lang, pulos murder

ulat noong Mother's Day, misis, pinatay ni mister

mister pa, patay sa pananaksak ng stepfather

eto pa: bunso, patay sa saksak ng kanyang brother

mga ulat na karumal-dumal, sa budhi'y sumbat

pawang magkakadugo ang nagpapatayang sukat

pulos magkakamag-anak ngunit ano bang ugat

parang si Cain at Abel ang huling naiulat

basahin ang mga balita't anong puno't dulo

isa'y dahil sa matinding pagseselos umano

mister at stepfather, sa inuman nagkagulo

si kuya't bunso sa problemang pamilya'y nagtalo

dinadaan ba sa init ng ulo ang usapan?

magkakadugo ba silang walang kahinahunan?

ayaw magpatalo sa isa't isa? walang galang?

o ngayon lang bumigay sa matagal nang alitan?

ganyan ang balita ngayon na pawang madudugo

kailan ba pangyayaring ganyan ay maglalaho?

selos ba'y damdaming di maiwasan ng kasuyo?

dapat nag-usap ng mapayapa ang kuya't bunso

- gregoriovbituinjr.

05.16.2023

* balita mula sa Pilipino Star Ngayon, Mayo 16, 2023, pahina 8-9