Martes, Setyembre 2, 2025

Umamin daw ang aso?

UMAMIN DAW ANG ASO?

ang aso ay magaling na bantay
tatahol pag may iba sa bahay
ang aso'y mahusay ring alalay
pag tumahol, di ka mapalagay

bakit ba umaming siya'y aso
ng isang batikang pulitiko
sakaling mangagat naman ito
baka magkarabis kang totoo

kaya sa aso'y laging mag-ingat
at iwasan ang kanilang kagat
aso mang umamin at nanumbat
baka galis pa'y kanyang ikalat

ingat sa aso, ingat sa rabis
baka kagat nito'y di matiis
garapata pa'y dapat matiris
pag tumahol, agad kang umalis

- gregoriovbituinjr.
09.02.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Setyembre 2, 2025, p.1 at p.5

Sa muling pagninilay

SA MULING PAGNINILAY

mabuti nang tumumba't mamatay
kaysa wala nang silbi sa buhay
sa isip ko'y gumugulong tunay
itong gulong na plat niring buhay

narito't naglilingkod ng sadya
sa uring manggagawa at dukha
sa kabila ng hibik at luha
nang aking asawa ay mawala

paano babayaran ang utang
na milyon-milyon ay di ko alam
sakit sa ulong di napaparam
ang sarili ko na'y inuuyam

pagpapatiwakal ba ang sagot?
kung katiwasa'y di maabot?
paano lulusutan ang gusot?
ang kalutasan sana'y masambot

- gregoriovbituinjr.
09.02.2025

Lunes, Setyembre 1, 2025

Kung may humanitarian mission sa Palestine

KUNG MAY HUMANITARIAN MISSION SA PALESTINE

kung may humanitarian mission sa Palestine
nais kong maging boluntaryo sa gawain
pagkat ito'y tunay na dakilang tungkulin
ng bawat isang nagpapakatao man din

isang gawain tungo sa kapayapaan
sa rehiyong niluray ng mga digmaan
isang adhikain tungo sa kalayaan
ng mga Palestinong dapat lang tulungan

tulad ng dalitang inagawan ng lupa
pati pinagsasamantalahang manggagawa
karapatan nila'y ipaglalabang sadya
tulad din ng Palestinong tigib ng luha

ay, kayrami na nilang namatay sa gutom
kaya kung doon may humanitarian mission
ang magboluntaryo ako'y isa kong layon
itutula ko rin ang lagay nila roon

- gregoriovbituinjr.
09.01.2025

* ulat at litrato mula sa fb page ng Middle East Monitor sa kawing  na:

Gawain tuwina

GAWAIN TUWINA

ang pagsusulat at pagbabasa
ang madalas kong gawin tuwina
pagbabasa'y bisyo ko talaga
gabi, hapon, tanghali, umaga

binabasa'y samutsaring aklat
sa bawat pahinang nabubuklat
dito'y kayrami kong nauungkat
kayraming paksang nabubulatlat

tuwina'y dito ko binubuhos
ang panahon bagamat hikahos
pag maghapong trabaho'y natapos
libro nama'y babasahing lubos

kakatha ng tula bawat araw
kahit kagubatan ko'y mapanglaw
pag may lumitaw sa balintataw
ang pluma kong tangan na'y hahataw

magsusulat ng kwento't sanaysay
dama man ay saya, dusa, lumbay
mga tagong paksa'y binubuhay
upang sa masa'y maisalaysay

- gregoriovbituinjr.
09.01.2025

* larawan mula sa google

Linggo, Agosto 31, 2025

Pagngiti pala'y isa ring sandata

PAGNGITI PALA'Y ISA RING SANDATA

minsan, ngiti na lang ang naiiwan kong sandata
upang kaharapin ang buhay at mga problema
lalo't yaring puso'y lumuluha at nagdurusa
sa pagkawala ng sinta, narito't nag-iisa

ngiti'y pakikipagkapwa, tandang nagpapatuloy
sa buhay bagamat sa daan kayraming kumunoy
nakikipagpatintero sa lansangang makahoy
at madawag, nagkalat ang mga dahong naluoy

ngiti'y kalasag at armas ng tulad kong makatâ
sandata rin ito ng tulad naming mandirigmâ
na naritong nakatindig, daanan man ng sigwâ
na kasangga sa pagbaka ay milyon-milyong dukhâ

oo, ako'y karaniwang taong sandata'y ngiti
sa kabila ng trapo't dinastiyang naghahari
at nagngingitngit sa sistemang pulos palamuti
maunlad daw ngunit kahirapa'y nananatili

- gregoriovbituinjr.
08.31.2025

Makitid man ang daan

MAKITID MAN ANG DAAN

kapara ng tunnel na madilim
ay may liwanag ding matatanaw
sa dulo kahit ka naninimdim
at ang kagubatan mo'y mapanglaw

gaya rin ng makitid na daan
upang di mahagip ng sasakyan
na nilakbay mo kanina lamang
ay luluwag din sa kalaunan

tulad ng pagharap sa problema
di ka tatakbong parang atleta
puno't dulo'y suriin talaga
nang malutas sa abot ng kaya

ang lansangan man ay anong kitid
pagkat inaayos ang paligid
maglakad ka lang doon sa gilid
baka may malaman pang di batid

hinay-hinay lang nang di hingalin
ikaw naman ay makararating
sa pupuntahan mo't adhikain
ika nga, magtatagumpay ka rin

- gregoriovbituinjr.
08.31.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/reel/636131269553670

Sabado, Agosto 30, 2025

SMARTER na pagpaplano

SMARTER NA PAGPAPLANO

Specific - tiyak ang plano, detalyado
Measurable - nasukat kung kayang matupad
Attainable - kayang abutin ang adhika
Realistic - makatotohanan sa gawa
Time-bound - kayang gawin sa panahong tinakda
Evaluate - pagtatasa ng mga nagawa
Reward - natamong tagumpay ang gantimpala

Siguraduhing plano'y tapat sa layunin
Magkaisa ang pamunua't myembro natin
Aktibidad ay sama-sama nating gawin
Reklamo'y sinusuri't agad lulutasin
Tutok sa detalye't pinag-usapang sadya
Ebalwasyon sa kalagaya'y ginagawa
Respeto't makipagkapwa'y di nawawala

- gregoriovbituinjr.
08.27.2025

* litrato mula sa google

Biyernes, Agosto 29, 2025

Merong dalawang pulis manyakis

MERONG DALAWANG PULIS MANYAKIS

merong dalawang pulis manyakis
na ginalaw ay babaeng pulis
tila libog nila'y di natiis
sinalbahe pa'y babaeng pulis

kung mayroon mang pulis patola
ay may pulis manyakis pa pala
na sa kabaro nagsamantala
at sa babaeng kasamahan pa

Safe Spaces Act ba'y ikakaso?
o ang kaso'y administratibo?
ililipat lang sila ng pwesto?
babaeng pulis nga'y agrabyado!

siya'y pinainom daw ng alak
at hinipuan ng mga manyak
aba'y bakit kapwa nila parak
ay kanila mismong pinahamak

magkakayunit pa sila, sabi
ngunit siya pa ang sinalbahe
kaytinding epekto ng nangyari
sa puso't isipan ng babae

buti't sa taas siya'y nagsumbong
subalit nais nating itanong:
mga manyak kaya'y ikakanlong
ng nasa taas o ikukulong?

nangyari'y sadyang nakagagalit
hustisya kaya'y kanyang makamit?
at mapakulong ang malulupit?
o buhay pa'y malagay sa bingit?

- gregoriovbituinjr.
08.29.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Agosto 28, 2025, Pang-Masa at Remate, Agosto 29, 2025

Miyerkules, Agosto 27, 2025

Soneto sa PANTHER

SONETO SA PANTHER

Participation - lumalahok ang bawat kasapian
Accountability - bawat isa'y may pananagutan
Non-discrimination - walang sinuman ang naiiwan
Transparency - walang tinatago sa masa't samahan
Human dignity - paggalang sa dignidad ng sinuman
Empowerment - pagsakapangyarihan ng mamamayan 
Rule of law - iginagalang ang mga batas ng bayan

Pagpaplano ng samahan upang kamtin ang layunin
Ay ginagawa ng seryoso't pananagutan natin
Nangangarap ng makataong lipunang dapat kamtin
Tagumpay ng samahan ay lagi nating iisipin
Habang hindi pinababayaan ang pamilya natin
Edukasyon ng bawat kasapi ay ating planuhin
Respeto sa batas at sa bawat isa'y ating gawin

- gregoriovbituinjr.
08.27.2025

* ang soneto ay tulang may sukat at tugma, at binubuo ng 14 pantig bawat taludtod
* ang PANTHER ay isa sa mga prinsipyo ng karapatang pantao

Martes, Agosto 26, 2025

Saksakan ng yabang

SAKSAKAN NG YABANG

akala ko'y anong napagkwentuhan
napanood daw ba'y mga saksakan
akala ko'y may rayot, nagsaksakan
e, iba pala, saksakan ng yabang

ang ibig sabihin, mga palalo
sa pribadong pag-aari'y rahuyo
mamahaling sasakyang presyo'y ginto
akala'y kung sinong di mo mahulo

ngunit katas daw ng pondo ng bayan
ang sinabing mamahaling sasakyan
sino kaya ang politikong iyan?
o personaheng saksakan ng yabang?

buwis ng bayan daw yaong ginamit
ng diyaskeng sa kaban ay nangupit
sino sila, sinong dapat masabit?
ganyang sistema'y bakit nakapuslit?

dapat imbestigahan iyang sukat!
sa Barangay Mambubulgar, salamat
nasa komiks subalit bumabanat
sa mga isyung sa bayan nagkalat

- gregoriovbituinjr.
08.26.2025

* mula sa pahayagang Bulgar, Agosto 25, 2025, p.4

Lunes, Agosto 25, 2025

Iba ang lonely sa alone

IBA ANG LONELY SA ALONE

ang Lone ang salitang nag-uugnay
sa Lonely at Alone, kung sabagay
ngunit magkaiba ang dalawa
isa'y malungkot, isa'y mag-isa

katulad ko, I'm lonely and alone
iyung iba, lonely but not alone
ako uli, I'm alone but lonely
iyung iba, alone but not lonely

hanggang ngayon, ako'y nagluluksa
mula nang si misis ay nawala
laging mag-isa, walang kausap
ngunit lagi pa ring nangangarap

minsan, loner ako o introvert
iyung iba naman ay extrovert
tahimik ako sa tabi-tabi
iba'y nagsasaya gabi-gabi

sa mga naranasan talaga
napagtanto kong mas mahalaga
ay di IQ, intelligence quotient
kundi EQ, emotional quotient

kaya maraming nagpatiwakal
di kaya ng puso, naging hangal
sadya nga bang ganito ang buhay 
minsan masaya, minsan may lumbay

dinadaan na lang sa trabaho
inaaral na lang bawat isyu
nang gaya kong tibak na Spartan
ay patuloy maglingkod sa bayan

- gregoriovbituinjr.
08.25.2025

Oo, kaylayo pa ng aking lalakbayin

OO, KAYLAYO PA NG AKING LALAKBAYIN

oo, kaylayo pa ng aking lalakbayin
upang maabot ang pitumpu't pitong taon
ng buhay na iwi't naroon man sa bangin
ay patuloy sa pagkapit, laging aahon

makikibaka hanggang sa huling sandali
upang makamit ang lipunang makatao
ipagtatanggol ang dukhang dinuduhagi
ng sistemang ang serbisyo'y ninenegosyo

patuloy sa pagbangon ang tulad kong dukha
kapara ng mga aktibistang Spartan
na tungkuling ipaglaban ang manggagawa,
magsasaka, maralita, kababaihan

tunay na kaylayo pa ng dapat lakbayin
at tuluyang palitan ang sistemang bulok
maraming ilog at dagat pang lalanguyin
hanggang sa bundok ay marating yaong tuktok

sakaling sa ulo ko'y may balang bumaon
kasalanan ko't sa akin ay may nagalit
baguhin ang sistema'y di pa raw panahon
dahil burgesya raw ang sa mundo'y uugit

- gregoriovbituinjr.
08.25.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/share/v/1APVN9MeHN/ 

Sa pambansang araw ng mga bayani

SA PAMBANSANG ARAW NG MGA BAYANI

di lang sina Jacinto, Andres, Luna't Rizal
ang mga bayaning dapat nating itanghal
sa kasalukuyan, maraming mararangal
na kaylaking ambag sa bayan, nagpapagal

kayraming bayaning mga walang pangalan
na talaga namang naglingkod din sa bayan
uring manggagawa at taong karaniwan
sa bawat bansa'y tagapaglikha ng yaman

nariyan ang mga mangingisda, pesante
nariyan ang ating mga ina, babae
aktibista muna bago naging bayani
ngunit di ang mga pulitikong salbahe

ang mga O.F.W. ay bayani rin
na remittances ang ambag sa bayan natin
di man sila kilala'y dapat ding purihin
na mga inambag ay di dapat limutin

ang uring manggagawa ang tagapaglikha
nitong ekonomya't mga yaman ng bansa
mangingisda't magsasaka'y tagapaglikha
nitong mga pagkain sa hapag ng madla

sa lahat ng mga bayani, pagpupugay!
tunay na magigiting, mabuhay! Mabuhay!
nagawa ninyo sa bayan ay gintong lantay
na sa pamilya't bayan ay ambag na tunay

- gregoriovbituinjr.
08.25.2025

Sabado, Agosto 23, 2025

Sa Buwan ng Kasaysayan

SA BUWAN NG KASAYSAYAN

patuloy lamang tayong magbasa
ng mga aklat sa kasaysayan
baka may mabatid pa ang masa
na nakatago pang kaalaman

tara, mandirigma't magigiting
o makabagong Katipunero
panlipunang sistema'y aralin
bakit ang daigdig ay ganito

mga digmaan ay anong dami
nais manakop ng ibang bansa
bakit may mga bansang salbahe
nangapital versus manggagawa

asendero versus magsasaka
pananakop versus tamang asal
elitista't mga dinastiya
versus masang kanilang nasakal

kasaysayan ay di lang si Andres
Bonifacio o Rizal, bayani
kundi pati masang ginagahis
sinasamantala't inaapi

dapat lamang baguhin ang bulok
na sistema, kaya pag-aralan
ang kasaysayan ng nasa tuktok
ng gumagawa't nasa laylayan

- gregoriovbituinjr.
08.23.2025

Huwebes, Agosto 21, 2025

Munting aklat ng salin

MUNTING AKLAT NG SALIN

di pa ako umaabot na magpalimos
kaya nagbebenta ng munting gawang aklat
pultaym na tibak ay pulos diskarteng lubos
danas man ay hikahos, nakapagmumulat

bagamat paghihinagpis pa rin ay dama
sa pagkawala ng natatanging pag-ibig 
patuloy ang pagkilos at pakikibaka
sa kabila ng pagkatulala't ligalig 

maubos sana at mabasa rin ng bayan
ang munti kong aklat ng mga isinalin
kong tula ng mga makatang Palestinian
bilang ambag upang lumaya ang Palestine

mula sa kuko ng buhong na mananakop
nag-ala-Nazi sa inagawan ng lupa
Palestino'y inapi, Hudyo'y asal hayop
upang buong lahing Palestino'y mapuksa

mula ilog hanggang dagat ay lalaya rin
ang Palestine mula sa bawat paniniil
kuha na kayo ng aklat kong isinalin
habang umaasang dyenosidyo'y mapigil

- gregoriovbituinjr.
08.21.2025

* kinatha sa anibersaryo ng Plaza Miranda bombing at pagpaslang kay Ninoy sa tarmak

Miyerkules, Agosto 20, 2025

Gatasan ng sakim?

GATASAN NG SAKIM?

'ghost' flood control projects, / gatasan ng sakim?
kaya pag nagbaha'y / karima-rimarim
gumamit ng pondo'y / budhing maiitim?
kaya ang dinulot / sa masa ay lagim?

kaya ba 'ghost', wala / talagang proyekto
kunwari'y mayroon, / niloko ang tao
minultong proyekto? / proyekto ng multo?
kaya pag nagbaha, / talagang perwisyo

mga pagbaha ba'y / mula lang sa ulan?
basura sa kanal / lang ba ang dahilan?
may ginagawa ba / ang pamahalaan?
o pulos kurakot / sa kaban ng bayan?

isang bilyong piso'y / gastos kada araw
anang ulat, naku / paano ginalaw?
saan na napunta? / ito ba'y natunaw?
sa baha't ghost project / o ito'y ninakaw?

pondo ng flood control / na ba'y kinurakot?
ng nasa gobyernong / tila ba balakyot?
naaksayang pondo / na'y katakot-takot!
ang mga maysala'y / dapat mapanagot!

- gregoriovbituinjr.
08.20.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar at Pilipino Star Ngayon, Agosto 20, 2025, p.1 at p.2

Martes, Agosto 19, 2025

Isinantabi

ISINANTABI

sadyang iba ang isinantabi
kaysa binasura, nariyan lang
itinago lang, iyan ang sabi
ng mga senador na hinirang

ibig sabihin, di pa abswelto
ang pinatutungkulang pinunò
at mapapakinggan pa ng tao
kung buwis ng bayan ba'y tinagò

aba'y maipepresenta kayâ
sa bayan anumang ebidensya
mababatid pa kayâ ng madlâ
kung paano nalustay ang pera

lalo na't buwis ng bayan, buwis
ang nagamit, paano nilustay
makapangyariha'y nanggagahis
taumbaya'y nayurakang tunay

- gregoriovbituinjr.
08.19.2025

* komiks mula sa pahayagang Remate, Agosto 19, 2025, p.3

Sa Buwan ng Wika

SA BUWAN NG WIKA

kinalulugdan ko / ang Buwan ng Wika
na sa bawat pintig / niring puso'y handa
nang muling sumuong / sa anumang sigwa
maipagtanggol lang / ang ating salita

pagkat wika'y tatak / niring pagkatao
hindi ito wikang / bakya o sanggano
hindi ito wika / ng burgesyang tuso
ito'y wika natin, / wikang Filipino

halina, kabayan, / ating pagyamanin
wikang Filipino / ay sariling atin
itaguyod natin, / saanma'y gamitin
sa ating bansa man / o dayong lupain

kahit manggagawa / mang kayod ng kayod
o burgesyang bigay / ay kaunting sahod
laging iisiping / pag itinaguyod
ang sariling wika, / bansa'y di pilantod!

- gregoriovbituinjr.
08.19.2025

* kinatha sa kaarawan ni MLQ, ang Ama ng Wikang Pambansa

Linggo, Agosto 17, 2025

Necessary o necessity, sa RA 12216 (NHA Act of 2025)

NECESSARY O NECESSITY, SA RA 12216 (NHA ACT OF 2025)

Nagkakamali rin pala ng kopya ang nagtipa ng batas na Republic Act 12216 o National Housing Authority Act of 2025. Necessary ba o necessity ang tama?

Sa kawing na:https://lawphil.net/statutes/repacts/ra2025/ra_12216_2025.html, nakasulat ay: That the Authority shall have the power to summarily eject and dismantle, without the NECESSARY of judicial order...

Habang sa kawing na: https://lawphil.net/statutes/repacts/ra2025/pdf/ra_12216_2025.pdf, nakasulat naman ay: That the Authority shall have the power to summarily eject and dismantle, without the NECESSITY of judicial order...

Kapwa ito matatagpuan sa Seksyon 6, numero IV, titik d, ikalawang talata (Section 6, number IV, letter d, second paragraph).

Napakatinding probisyon pa naman ito pagkat ang probisyong ito ang pinag-uusapan ng mga maralita na tatama sa kanila, lalo na yaong mga nasa relokasyon na hindi nakakabayad sa NHA. Alin ba ang tama: necessary o necessity?

Una kong nakita at nabasa ang naka-pdf file, subalit dahil mahaba upang kopyahin upang ilagay sa polyeto, discussion paper, o diyaryo ng samahan, naghanap pa ako sa internet ng mismong teksto nito, kaya nakopya ko (cut and paste) ay yaong may NECESSARY, imbes na yaong may NECESSITY. Mabuti na lang at napansin ko.

Para kasing barok na Ingles ang "without the NECESSARY of judicial order", na kung ito ay tama, dapat ay "without the NECESSARY judicial order," wala nang "of".

Bagamat halos magkapareho ng kahulugan pag isinalin sa wikang Filipino, "nang hindi KINAKAILANGAN ng kaayusang panghukuman", mas maganda pang basahin at maliwanag ang grammar o balarila ng pariralang "without the NECESSITY of judicial order".

Kaya ang gamitin po natin, o basahin natin ay yaong naka-pdf file na talagang may pirma ng pangulo sa dulong pahina. Palagay ko, mas ito ang tama.

- gregoriovbituinjr.
08.17.2025

Biyernes, Agosto 15, 2025

Sampung araw na notice bago idemolis

SAMPUNG ARAW NA NOTICE BAGO IDEMOLIS

O, maralitang kaytagal nang nagtitiis
sa iskwater na lagi nang naghihinagpis
payag ka bang sampung araw lamang ang notice
imbes tatlumpung araw bago idemolis

iyan po sa bagong batas ang nakasaad
diyan sa National Housing Authority Act
ngayon taon lamang, Mayo nang nilagdaan
sadyang nakababahala ang nilalaman

di na dadaan sa korte ang demolisyon
at may police power na ang N.H.A. ngayon
karapatang magkabahay, wala na iyon
sa bagong batas, anong ating itutugon

pabahay kasi'y negosyo, di na serbisyo
gayong serbisyo dapat iyan ng gobyerno
pag di ka nakabayad, tanggal kang totoo
kaya maralita, magkaisa na tayo

- gregoriovbituinjr.
08.15.2025

* litrato mula sa polyeto noong SONA
* ayon sa RA 12216, Seksyon 6, numero IV, titik d, 2nd paragraph, "That the Authority shall have the power to summarily eject and dismantle, without the necessary of judicial order, any and all informal settler families, as well as any illegal occupant in any homelot, apartment, or dwelling unit from government resettlement projects, as well as properties owned or administered by it. In all these cases, proper notice of ejectment, either by personal service or by posting the same on the lot or door of the apartment, as the case may be, shall be given to the informal settler family or illegal occupant concerned at least ten (10) days before the scheduled ejectment from the premises."